اشاره :
یکى از امور بسیار مهم ، در زندگى انسان ، مساءله خواب ، و خواب دیدن (رؤ یا) و تعبیر خواب است ، که همیشه از آغاز زندگى تا پایان عمر، همراه و پیوسته با انسان است ، و دریاى عمیقى در کنار انسان مى باشد، بنابراین لازم است ، در مورد آن ، بى خبر نباشیم ، و با آگاهى هایى که از طریق قرآن و روایات و سیره امامان (ع ) و گفتار روانکاوان ، به دست مى آید، از آن بهره مند گردیم .
مساءله خواب و رؤ یا ( خواب دیدن )، ریشه قرآنى ، تاریخى و روایى و علمى دارد، و هرگز صحیح نیست که از کنار آن ، بى تفاوت عبور کنیم ، و اصولا خواب از نشانه هاى وجود خدا، و قدرت الهى است ، و مى توان از این طریق ، به یکى از طرق خداشناسى ، دست یافت ، چنانکه در آیه ۲۳ سوره روم مى خوانیم :و من آیاته منامکم باللیل و النهار … ( و از نشانه هاى خدا، خواب شما در شب و روز است).
خواب یکى از نعمتها و موهبت هاى بزرگ الهى است ، و ساختار وجود انسان و هر موجود زنده اى به گونه اى آفریده شده که الزاما نیاز به خواب دارد، و نیاز روح و جسم به خواب ، به قدرى زیاد است ، که هیچ کس ، هر قدر نیرومند باشد نمى تواند در برابر بى خوابى تحمل کند.
اول-توجه به چند موضوع درباره خواب و رؤیا
براى آنکه با بصیرت بیشتر، بحث خواب دیدن و تعبیر خواب از دیدگاه امامان (ع ) را پى گیریم ، در آغاز لازم است به چهار موضوع زیر توجه نمائیم :
الف-خواب چیست ؟
دانشمندان قدیم و جدید، درباره حقیقت آن ، مطالب مختلف گفته اند .ولى در فرهنگ قرآن ، خواب یکنوع قبض روح (یکنوع مر! است ،منتها مرگ ضعیف و کم رنگ ، در قرآن ، در آیه ۴۱۲ سوره زمر مى خوانیم :الله یتوفى الانفس حین موتها و التى لم تمت فى منامها … (: خداوند، ارواح را به هنگام مرگ ، قبض مى کند، و ارواحى را که نمرده اند نیز به هنگام خواب مى گیرد).
از این آیه فهمیده مى شود که ؛ ارتباط روح با بدن ، سه نوع است :
۱- ارتباط صد در صد (هنگام بیدارى )
۲- ارتباط ناقص و کم رنگ (هنگام خواب )
۳- قطع ارتباط کامل (مرگ ) بنابراین خواب ، برادر مرگ است ، و چهره ضعیف مرگ مى باشد
ب- اقسام خواب
از مجموع روایات ، به دست مى آید که خواب دیدن داراى اقسام و انواعى است ، که خلاصه آن به صورت سه نوع در سخن رسول خدا(ص ) آمده است آنجا که مى فرماید:الرؤ یا ثلاثه : بشرى من الله و تحزین من الشیطان و الذى یحدث به الانسان نفسه ، فیراه فى منامه
: خواب دیدن بر سه گونه است :
۱- جنبه الهامى دارد و بشارتى از سوى خدا است .
۲- افکار ولگرد و آشفته شیطانى است .
۳- از اسرار نهانى انسان است که انسان آن را در خواب ( به صورت خود یا شکل دیگر ) مى بیند و در نقل
دیگر آمده ، امام صادق (ع ) فرمود:
الرؤ یا على ثلاثه وجوه : بشاره من الله للمؤ من و تحذیر من الشیطان ، واضغاث احلام
: خواب دیدن بر سه گونه است :
۱- بشارتى از خدا براى مؤ من
۲- و هشدار تلقیناتى از طرف شیطان
۳- و خوابهاى آشفته و پریشان .
امام صادق (ع ) به شاگرد هوشمندش مفضل فرمود: اى مفضل ،
درباره خواب دیدن ها بیندیش ، خداوند راست و دروغ آن را با هم در آمیخته ، چرا که اگر همه آن خواب دیدنها، راست باشد، همه انسانها (که خواب مى بینند ) پیامبر خواهند شد، و اگر همه دروغ باشد، بیهوده و بى فایده خواهد گردید، بنابراین گاهى راست است و گاهى بى پایه ، در نتیجه مردم از خوابهایى که مى بینند در مصالح خود به وسیله آنها هدایت شده و بهره مند مى گردند، و یا به زیان موضوعى پى برده و از آن دورى مى کنند، و بسیارى از خواب دیدنها، دروغ است ، تا مردم اعتماد کامل به آنها ننمایند .
ج- هیچ موجود زنده اى نمى تواند،بدون خواب به زندگى خود ادامه دهد
، امام صادق (ع ) فرمود:ما من حى الا و هو ینام خلا الله عزوجل ( هر موجود زنده اى مى خوابد، جز ذات پاک خدا ).
د- خواب از نعمتهاى مجهول است ،
آنگاه که از انسان گرفته شد، انسان به اهمیت آن پى مى برد، آنانکه خواب ندارند و یا به عللى خوابشان اندک است ، افرادى علیل ، پژمرده و فرسوده هستند، خواب نعمت بزرگى براى تجدید قوا، و ذخیره نیرو و رفع خستگى سلولها در نتیجه تجدید نشاط و آمادگى براى تلاش مجدد خواهد بود .
خداوند در آیه ۹ سوره نباء به این موهبت اشاره کرده ، مى فرماید:و جعلنا نومکم سباتا(وما خواب شما را مایه آرامشتان قرار دادیم )
واژه سبات ، از سبت ، در لغت به معنى قاطع و سپس به معنى تعطیل کار آمده است ، این تعبیر اشاره لطیفى به تعطیل قسمتهاى قابل توجهى از فعالیتهاى روحى و جسمى انسان در حال خواب مى کند، که موجب بازسازى اعضاء خسته و فرسوده ، و نشاط و تقویت و آرامش خواهد شد .
یکى از رزمندگان ، بر اثر اصابت ترکش ، به قسمتى از سرش ، اصلا نمى خوابید و مى گفت : رگ خوابم آسیب دیده ، این آقا وقتى که شب مى شد، شکنجه اش شروع مى شد، تا صبح در رنج و عذاب بود.
ح- اصل خواب دیدن و تعبیر خواب از نظر قرآن و روایات ،
یک موضوع مسلم و غیر قابل انکار است ، منتها بخشى از خوابها بى اساس و پوچ است و خوابهاى آشفته و شیطانى است ، و بخش دیگر، خوابهاى صحیح و داراى تعبیر مى باشد .
رسول خدا (ص ) فرمود:من لم یؤ من بالرؤ یا الصادقه فانه لم یؤ من بالله و رسوله ( کسى که صحت خواب دیدنهاى راست را باور نکند، به خدا و رسول خدا (ص ) ایمان نیاورده است) .
خواب دیدن از دیدگاه قرآن
در قرآن ، در چندین مورد از رؤ یا و تعبیر آن سخن به میان آمده که از مجموع به دست مى آید که رؤ یا و تعبیر آن ، از نظر قرآن ، یک حقیقت و واقعیت انکارناپذیر است ، در اینجا به این موارد اشاره مى کنیم :
۱- ؛ در سوره یوسف ، در سه مورد از خواب و تعبیرش سخن به میان آمده است :
اول ؛ خواب دیدن یوسف که یازده ستاره و خورشید و ماه او را سجده مى کنند و تعبیر آن ( آیه ۵ و ۱۰۲ یوسف ).
دوم ؛ خوابدیدن دو جوان در زندان ، و تعبیر آن توسط یوسف (ع ) (آیه ۳۷ و۴۲ یوسف ) .
سوم ؛ خوابدیدن عزیز مصر، و تعبیر آن توسط یوسف (آیه ۴۳ تا ۴۹).
۲- در مورد خواب دیدن حضرت ابراهیم (ع ) درباره ذبح اسماعیل (ع ) که در سوره صافآت آیه ۱۰۲ و ۱۰۵ آمده است .
۳- در مورد پیامبر اسلام (ص ) در سه مورد ( ۱ انفال : ۴۳، ۲ اسراء: ۶۰، ۳ فتح : ۲۷ ) از خواب و تعبیر آن سخن به میان آمده است ، توضیح اینکه :
یک : در آیه ۴۳ انفال مى خوانیم :اذ یریکهم الله فى منامک قلیلا و لو اراکهم کثیرا لفشلتم و لتنازعتم فى الامر( در آن موقع ، خداوند تعداد دشمنان ( در جنگ بدر ) را در خواب به تو کم نشان داد، و اگر فراوان نشان مى داد، سست مى شدید و کارتان به اختلاف مى کشید) .
در تفسیر این آیه آمده : در آستانه جنگ بدر، پیامبر (ص ) در عالم خواب دید که تعداد کمى از دشمنان در مقابل مسلمانان ، حاضر شده اند، این خواب را براى مسلمانان نقل کرد، و همین موجب تقویت روحیه مسلمانان شد، گرچه تعداد کافران در ظاهر زیادتر از تعداد مسلمانان بود، ولى آنها در باطن ، اندک و ضعیف بودند، و مى دانیم که خوابها، به باطن و تعبیر آنها، اشاره مى نمایند .
دو: در آیه ۶۰ اسراء مى خوانیم :و ما جعلنا الرویا التى اریناک الا فتنه للناس ( و ما آن خوابى را که به تو نشان دادیم ، فقط براى آزمایش مردم بود ).
در اینکه منظور از رؤ یا در این آیه ، چه بود، چندین قول گفته شده است ، به گفته جمعى از مفسرین شیعه و سنى ، و مطابق بعضى از روایات ، این آیه اشاره به خوابى است که رسول خدا، در مورد حاکمان بعد از رحلت خود، دید، و آن این بود که در خواب دید: میمون هایى از منبر او بالا مى روند و پائین مى آیند، از این مساءله بسیار غمگین شد، به طورى که بعد از این خواب ، کمتر مى خندید . [ این خواب را به آمدن بنى امیه تعبیر کرده اند که پس از پیامبر (ص ) یکى بعد از دیگرى خلافت را به دست گرفتند و حکومت اسلامى را به فساد کشاندند . ]
سه : در آیه ۲۷ سوره فتح مى خوانیم :لقد صدق الله رسوله الرؤ یا بالحق لتدخلن المسجد الحرام (: آنچه را که خداوند در عالم خواب به پیامبر (ص ) نشان داد، راست بود و تحقق یافت ).
آنگاه که پیامبر (ص ) در سال ششم هجرت در مدینه بود، در عالم خواب دید که به اتفاق یارانش براى انجام مناسک عمره ، وارد مکه مى شوند، این خواب را براى اصحاب بیان کرد، همه آنها خوشحال شدند که بزودى مکه فتح مى شود، و مسلمانان به آنجا رفته و عمره حج را بجا مى آورند، بعضى تصور مى کردند که تعبیر خواب ، در همان سال (۶ هجرت ) رخ مى دهد، از این رو وقتى که آن سال مشرکین در ماجراى (حدیبیه ) از ورود مسلمانان به مکه ممانعت نمودند، آنها شک کردند که مگر خواب پیامبر (ص ) ممکن است نادرست باشد؟، پیامبر (ص ) به آنها فرمود: مگر من به شما گفته بودم که تعبیر این رؤ یا، همین امسال رخ مى دهد؟
به هر حال ، سال بعد( ذیقعده سال هفتم هجرت ) پیامبر (ص ) و یارانش وارد مکه شدند و عمره القضاء را بجا آوردند و تعبیر خواب آشکار گردید .
نتیجه اینکه : مساءله خواب دیدن و تعبیر خواب ، از دیدگاه قرآن ، یک واقعیت قطعى است ، بنابراین مسلمانان هرگز نمى توانند خواب و تعبیر خواب را در ردیف خرافات ، یا حدسیات بدانند.
دوم -اهمیت رؤ یاى صادقه
خوابهاى راست که از آن به رؤ یاى صادقه یا خوابهاى رحمانى ، تعبیر مى شود، از نظر اسلام در جایگاه بسیار رفیعى قرار دارد، و یکى از منابع آگاهى و کشف اسرار است ، اهمیت آن در حدى است که رسول خدا (ص ) فرمود:
الرؤ یا الصالحه جزء من سبعین جزء من النبوه ( خواب دیدن شایسته ، یک قسم از هفتاد قسم نبوت است) .
و در سخن دیگر فرمود:و منها جزء من سته و اربعین جزء من النبوه ( بخشى از خواب دیدنها، یک قسم از ۴۶ قسم مقام نبوت است) .
در قرآن ، در آیه ۶۴ سوره یونس ، در وصف اولیاء خدا مى خوانیم :لهم البشرى فى الحیاه الدنیا و فى الاخره … (براى آنها در زندگى دنیا و در آخرت ، بشارت شادى هست) .
شخصى از رسول خدا(ص ) در مورد بشارت دنیوى ، که در آیه فوق آمده سؤ ال کرد که چیست ؟
رسول خدا (ص ) در پاسخ فرمود:هى الرؤ یا الحسنه ، یرى المؤ من فیبشر بها فى دنیاه (: این بشارت ، همان خواب دیدن نیکى است که مؤ من آن را در عالم خواب مى بیند، و به وسیله آن در دنیا، بشارت داده مى شود .)
قابل توجه اینکه مساءله خواب دیدن مؤ من ، به قدرى در نزد پیامبر اسلام (ص ) مهم تلقى مى شد، که حضرت رضا(ع ) فرمود:ان رسول الله (ص ) کان اذا اصبح قال لاصحابه هل من مبشرات ؟ یعنى به الرؤ یا
: رسول خدا (ص ) هر روز صبح ، به اصحاب خود مى فرمود: آیا از بشارت دهنده ها چیزى در نزدتان دارید؟ ، منظور آن حضرت از بشارت دهنده ها، خواب دیدنها بود.
روزى رسول خدا (ص ) به اصحاب خود رو کرد و فرمود:خیارکم اولو النهى ( بهترین افراد شما، صاحبان خرد هستند) .
شخصى پرسید: صاحبان خرد کیانند؟ ، فرمود :اولو النهى اولو الاحلام الصادقه (: صاحبان خرد، آنها هستند که خوابهاى راست مى بینند) .
امام صادق (ع ) فرمود:راءى المؤ من و رؤ یاه جزء من سبعین جزء من النبوه ، و منهم من یعطى على الثلث( نظریه مؤ من ، و خواب دیدن او، یک قسم از هفتاد قسم مقام نبوت است ، و به بعضى از مؤ منان (کامل ) یک قسم از سه قسم نبوت داده مى شود). [ یعنى راءى و رؤ یاى آنها آنچنان در سطح بالاست ، که اگر مقام نبوت را سه قسمت کنند، راءى و رؤ یاى مؤ من ، در یک قسمت آن قرار دارد . ]
روایات در اهمیت خواب دیدن مؤ من ، بسیار است ، در اینجا براى حسن ختام این عنوان ، به ذکر یک روایت دیگر مى پردازیم ، و آن اینکه رسول خدا (ص ) فرمود:الا انه لم یبق من مبشرات النبوه الا الرؤ یا الصالحه ، یراها المسلم او ترى له ( آگاه باشید، همانا از بشارتهاى پیامبرى ، جز خواب دیدن شایسته ، باقى نمانده ، که آن را مسلمان در خواب مى بیند، یا براى او در خواب دیده مى شود) .
سوم – دانستنیهایى پیرامون خواب دیدن
براى بهره بردارى از نعمت رؤ یا، که یکى از منابع کشف و شناخت است ، در اینجا به ذکر امورى که از گفتار و سیره امامان (ع ) گرفته شده مى پردازیم :
الف : چه کنیم تا خواب راست ببینیم ؟
هر چه انسان از نظر معنوى ، تقوا، معرفت و کمالات ، در سطح بالا باشد و موازین پاکزیستى را رعایت کند، خوابهایى را که مى بیند غالبا خوابهاى راست و داراى پیام است .بر همین اساس ، پیامبران و امامان و علماى ربانى و وارسته ، خوابهاى بد نمى بینند .
هنگامى که انسان به بستر خواب مى رود، وضو بگیرد، و دعا بخواند، و قرآن تلاوت کند، آداب مستحبى خوابیدن را رعایت کند، مثلا از نظر کیفیت خوابیدن ، دمرو نخوابد، که خوابیدن شیطانى است ، بلکه به جانب راست بخوابد، نه به جانب چپ ، و هنگام خواب ، دو سوره معوذتین ( ناس و فلق ) را بخواند، بى وضو و جنب نباشد، و قلبش را با امور معنوى و ملکوتى و ذکر الهى ، نورانى نماید، امید زیاد است که چنین فردى خواب خوب ، و راست و داراى پیام ببیند.
بر همین اساس ، مطابق روایات ، خواب دیدن پیامبران و امامان (ع ) و اولیاء خدا و مؤ منان خالص ، از خوابهاى راست و داراى پیام خواهد بود،
لذا امام صادق (ع ) در ضمن گفتارى فرمود:خواب دیدن قبل از سحر، راست است ، الا ان یکون جنبا او یثام على غیر طهر او لم یذکر الله عزوجل حقیقه ذکره ( مگر در صورتى که جنب باشد، یا بى وضو بخوابد، یا از روى حقیقت ، خدا را یاد نکرده باشد) .
و پیامبر (ص ) فرمود:رؤ یا المؤ من تجرى مجرى کلام تکلم به الرب عنده(: خواب دیدن مؤ من همچون کلامى است که خداوند در نزد او سخن گفته است) .
و علماى بزرگ گفته اند:منامات الانبیاء لا تکون الا صادقه و هى وحى فى الحقیقه ، و منامات الائمه (ع ) جاریه مجرى الوحى و ان لم تسم وحیا ( خواب دیدنهاى پیامبران قطعا راست است ، و آن در حقیقت وحى است ، و خواب دیدنهاى امامان (ع ) همچون وحى است گرچه به نام وحى نامیده نشود) .
و قبلا خاطر نشان شد، که خواب دیدن مؤ من ، جزئى از هفتاد جزء، یا جزئى از ۴۶ جزء مقام نبوت است ، و یا جزیى از سه جزء نبوت مى باشد .
ب: انگیزه هاى خوابهاى آشفته و بى پایه
عواملى موجب مى شود که انسان در عالم خواب ، خوابهاى آشفته و پوچ و بى پیام ببیند، در این راستا مى توان امور زیر را ذکر کرد:
۱ – پر خورى ؛
امام على (ع ) فرمود: المستقل النائم تکذ احلامه ( کسى که با شکم سنگین بخوابد، خواب بى اساس مى بیند). .
علامه مجلسى (ره ) مى گوید: مردى نزد پدرم (ملا محمد تقى مجلسى ) آمد، در حالى که وحشت زده و بى تاب به نظر مى رسید، گفت : دیشب در خواب دیدم شیر سفیدى که در گردنش مار سیاه بود با هم به من حمله کردند و مى خواستند مرا بکشند.
پدرم به او گفت : گویا غذاى کشک همراه رب انار خورده اى .
او گفت : آرى همین غذا را خورده ام .
پدرم گفت : عیب ندارد (خوابت بى پایه است ) و آن دو غذاى زیانبخش ، چنان صورتى (شیر سفید و مار سیاه ) را به نظرت آورده است .
۲ – پر خوابى :
امام حسن عسکرى (ع ) فرمود: من اکثر المنام راءى الاحلام ( کسى که زیاد بخوابد، خوابهاى آشفته ببیند).
سلمان مى گوید: شخصى به محضر رسول خدا (ص ) آمد و گفت : شب گذشته خواب آشفته اى دیده ام .
پیامبر (ص ) فرمود: مگر چه غذایى خورده بودى ؟
او عرض کرد: خرما خوردم ، ولى زیاد خوردم .
پیامبر (ص ) فرمود: خوابت بى پایه است و تعبیر ندارد .
همچنین غذا از نظر کیفیت ، مانند غذاهاى سرد براى افراد سرد مزاج موجب خوابهاى آشفته خواهد شد .
۳- بیمارى ها:
و تب شدید و پریشان حالى نیز در دیدن خوابهاى آشفته ، اثر دارد .
۴- آلودگى به گناهان بزرگ :
یکى از عوامل دیدن خوابهاى آشتفه است ، چرا که موجب وحشت و دلهره شده ، و در عالم خواب ، به صورت خوابهاى پریشان و آشفته در مى آید، مثلا:
یزید، پس از شهادت امام حسین ( ع )، خوابهاى آشفته مى دید، وقتى بیدار مى شد، با ناراحتى شدید مى گفت :
مالى و للحسین : مرا با حسین (ع ) چه کار؟!
حجاج بن یوسف ، جنایتکار بزرگ تاریخ ، وقتى که سعید بن جبیر (مفسر بزرگ شیعه ) را کشت ، همواره خوابهاى وحشتناک مى دید، وقتى بیدار مى شد، مى گفت :
مالى و لسعید بن جبیر : مرا به سعید بن جبیر چه کار؟
۵- ادا نکردن حقوق واجب :
شخصى خواب آشفته و وحشتناک دید،ماجراى خود را توسط یکى از دوستانش به امام صادق (ع ) خبر داد، امام صادق (ع ) فرمود:اذهب فقل : انک لا تؤ دى الزکاه
: برو به او بگو تو زکات اموالت را ادا نکرده اى .
او رفت و سخن امام صادق (ع ) را به سمع آن شخص رسانید، آن شخص گفت : سوگند به خدا، من زکات اموالم را پرداخته ام .
امام صادق (ع ) پس از اطلاع ، فرمود:
ان کنت تؤ دیها، لا تؤ دیها الى اهلها : اگر زکات اموالت را داده اى به صاحبانش نداده اى .
۶- خستگى و ناراحتى هاى روحى و فکرى :
نیز موجب خوابهاى آشفته و کابوسهاى وحشتناک خواهد شد و …
این گونه خوابهاى آشفته ، که به خاطر یکى از امور فوق است ، بى پایه و پریشان است ، و تعبیر و پیام نخواهد داشت .
چهارم – عمومیت خواب دیدن براى همه
خواب دیدن ، یک امر عمومى و همگانى است ، همه بدون استثناء، گاهى خواب مى بینند، منتها حافظه بعضى ها ضعیف است ، و به همین خاطر، خوابى را که دیده اند فراموش مى کنند، لذا سفارش شده که آن را هر چه زودتر یادداشت کنند تا فراموش نگردد.
در این جهت فرقى بین زن و مرد نیست ، زنها نیز خواب مى بینند و بعضى از رؤ یاهاى آنها، راست و داراى تعبیر و پیام است ، اینکه معروف شده ، خواب زن چپ است ، یک سخن کاملا بى اساس است ، در آیات و روایات ، چنین موضوعى دیده نشده ، بلکه به عکس خواب دیدن ، به طور عموم مطرح شده است .
در روایات آمده که گاهى فاطمه زهرا (س ) خواب مى دید، و رسول اکرم (ص ) آن را تعبیر مى کرد، و در مورد ام الفضل همسر عباس (عموى پیامبر ص ) روایت شده ، او خواب وحشتناکى دید، با حزن و اندوه نزد رسول خدا (ص ) آمد و عرض کرد: شب گذشته خواب وحشتناکى دیده ام .
رسول خدا (ص ) فرمود: چه خوابى دیدى ؟
او گفت : در خواب دیدم ، قطعه اى از گوشت بدن تو جدا شد و بر روى دامن من قرار گرفت .
رسول خدا (ص ) فرمود:
خیرا راءیت تلد فاطمه غلاما فیکون فى حجرک
: خیر است ، تو دیده اى که فاطمه (س ) پسرى به دنیا مى آورد، و آن پسر در آغوش تو قرار مى گیرد.
ام الفضل مى گوید: پس از چند روزى ، حسین (ع ) از فاطمه (س ) متولد شد، و همان گونه که پیامبر (ص ) خواب مرا تعبیر کرد، حسین (ع ) را در بغل گرفتم و روى دامنم نشاندم .
پنجم – آگاهان به تعبیر خواب چه کسانى هستند؟
تعبیر خواب ، یک علم و فن بسیار مهمى است که در جایگاه عظیمى قرار دارد، چرا که شعبه اى از خصال پیامبرى است ، و هر کسى شایستگى براى اتصاف به این علم و فن را ندارد، مثلا یک نفر مرجع تقلید اعلم ، که در علوم اسلامى ، برتر از دیگران شناخته شده ، ممکن است هیچگونه اطلاعات فنى به تعبیر خواب نداشته باشد، بنابراین اینکه هر کسى خوابى مى بیند و نزد ملاى محل ، یا امام جمعه شهر مى رود، و مى گوید خوابى دیدم ، تعبیر کن ، این کار، اصولى و فنى نخواهد بود .
توضیح اینکه : علم تعبیر خواب ، از دو راه نصیب انسان مى شود:
۱- از راه غیر عادى ، یعنى : خداوند این مقام را به بعضى از بندگان خالص و پرهیزکارش مانند پیامبران و امامان و اولیاء خدا عنایت مى فرماید نور یقذفه الله فى قلب من یشاء
۲ -عده اى نیز بر اثر تسلط بر آیات و روایات بسیار، و راه یابى به بطون و ژرفاى آیات و روایات ، به اضافه ذوق سرشارى که دارند، به علم تعبیر خواب ، دست مى یابند.
بنابراین تعبیر خواب ، چیز آسانى نیست که هر بقال و بى بى رقیه ، بتواند به این علم ، راه یابد، بلکه از علوم بزرگ ویژه اى است که به اولیاى آگاه الهى مى رسد.
در مورد اول ، در قرآن مى توان ، از یوسف (ع ) نام برد، او بر اثر پاکى و کمالات و شایستگى به جایى رسید که خداوند علم تعبیر خواب را به او داد، چنانکه حضرت یعقوب ، به پسرش یوسف رو کرده و فرمود:و کذلک یجتبیک ربک و یعلمک من تاءویل الاحادیث و یتم نعمته علیک ( و این گونه پروردگارت تو را بر مى گزیند، و از تعبیر خوابها به تو مى آموزد و نعمتش را بر تو و بر آل یعقوب ، تمام و کامل مى کند (یوسف ۶))
و در آیه ۱۰۱ سوره یوسف مى خوانیم که یوسف (ع ) به خدا عرض مى کند:رب قد آتیتنى من الملک و علمتنى من تاءویل الاحادیث ( پرورگارا!بخش (عظیمى ) از حکومت را به من بخشیدى و مرا از علم تعبیر خوابها آگاه ساختى )و در تاریخ ، مى توانیم ابن سیرین را در این مورد شاهد بیاوریم :محمد بن سیرین از اهالى بصره ، شخصى زیبا صورت و زیبا سیرت بود، که در سال ۱۱۰ ه .ق از دنیا رفت .
وى در عنفوان جوانى شعل بزازى داشت ، روزى بانویى عاشق و شیفته جمال او شد، او را به عنوان خریدن پارچه ، به خانواده اش برد، و در خانه را بست ، و از او خواست که کامجویى نامشروع کند .
ابن سیرین گفت : معاذ الله !که من تن به عمل منافى عفت بدهم ، سپس آن زن را نصیحت کرد و از مذمت زنا و نتائج شوم آن ، براى او مطالبى گفت ، بلکه زن منصرف گردد، ولى منصرف نشده سرانجام ابن سیرین تصمیم گرفت با حیله شرعى ، از آن دام بگریزد، در همانجا به بهانه اینکه در فشار ادرار است ، به توالت رفت ، و در آنجا همه بدنش را به نجاست آلوده کرد و بیرون آمد، وقتى که آن زن او را به آن وضع زشت دید، از او متنفر شد و او را از خانه اش بیرون کرد، بعد از این ماجرا، موهبت الهى شامل ابن سیرین شد، و او داراى علم تعبیر خواب گردید .
احتیاط و پاکزیستى ابن سیرین ، در حدى بود که نقل شده : روزى چهل خمره (سبوى بزرگ ) روغن خرید، در میان یکى از آنها، موش مرده اى دیده شد، او روغن همه آن خمره ها را بدور ریخت .
مورد دوم ، از آگاهى به تعبیر خواب ، که دانشمندان ژرف نگر با ذوق سلیم و اندیشه استوار، آن را از آیات قرآن و گفتار پیامبر (ص ) و امامان (ع )، استخراج مى کنند، نیز راه دیگرى براى دستیابى به تعبیر خواب است ، براى روشن شدن این مطلب ، در اینجا به ذکر چند نمونه مى پردازیم :
۱- نقل شده : مهدى عباسى (سومین خلیفه عباسى ) در عالم خواب دید که صورتش سیاه شده است ، تعبیر آن را از تعبیرکنندگان پرسید، همه از تعبیر آن درمانده شدند، جز ابراهیم کرمانى که گفت : بزودى داراى دختر مى شوى .
از او سؤ ال شد که این تعبیر را از کجا به دست آوردى ؟، در پاسخ گفت : از قرآن که مى فرماید:
و اذا بشر احدهم بالانثى ظل وجهه مسودا ( در حالى که هرگاه به یکى از آنها بشارت دهند، دخترى نصیب تو شده ، صورتش (از فرط ناراحتى ) سیاه مى شود (نحل ۵۸ ) ).
مهدى عباسى هزار درهم به او جایزه داد، وقتى که مهدى داراى دختر شد، هزار درهم دیگر نیز به او عطا کرد
۲- باز نقل شده : متوکل (دهمین خلیفه عباسى ) در عالم خواب امیرمؤ منان على (ع ) را در درون آتش برافروخته دید، چون دشمن على (ع ) بود، از این خواب ، شادمان شد، بى آنکه به کسى بگوید، یکى از معبرین خواب را طلبید، و به او گفت : چنین خوابى دیده ام ، تعبیرش چیست ؟، بى آنکه نام امام على (ع ) را ذکر کند
معبر گفت : آن شخصى را که در عالم خواب دیده اى ، سزاوار است که یا پیامبر، و یا وصى پیامبر باشد
متوکل گفت : این سخن را از کجا مى گویى .؟
فلما جاءها نودى ان بورک من فى النار و من حولها (: هنگامى که (موسى ) نزد آتش آمد، ندایى برخاست که مبارک باد آن کس که در آتش است ، و کسى که در اطراف آن است (نمل ۸ ) )
۳- نقل شده : زنى نزد ابن سیرین آمد و گفت : در عالم خواب دیدم گویا تخم مرغ را زیر چوب مى نهم ، و از زیر آن چوب جوجه هایى بیرون مى آیند.
ابن سیرین گفت : واى بر تو، از خدا بترس ، تو زنى هستى که مردان و زنان نامحرم را از راه نامشروع به هم مى رسانى .
شخصى از ابن سیرین پرسید: این تعبیر را از کجا بدست آوردى ؟
ابن سیرین گفت : از سخن خداوند در قرآن که در وصف منافقان مى فرماید:
کانهم خشب مسنده : منافقان ، گوئى چوبهاى خشکى هستند که به دیوار تکیه داده شده (منافقین ۴ )
تخم مرغ ، زنان هستند، چوبها همان مفسدان مى باشند، و جوجه ها همان فرزندان زنا مى باشند
ششم – نقل خواب ، در نزد اشخاص شایسته
همان گونه که گفتیم ، تعبیر خواب ، یک علم و فن مهم ، عمیق و عظیم است ، از این رو تعبیر کننده باید صلاحیت علمى و معنوى براى تعبیر خواب داشته باشد، بنابراین ، نباید نزد هر کسى رفت و از او خواست که خواب مرا تعبیر کن ، و نباید هر کسى خواب افراد را تعبیر کند، چه بسا افرادى از روى ناآگاهى ، یا حسادت و آلودگى معنوى ، خواب افراد را به غلط تعبیر مى کنند و موجب تشویش خاطر مى گردند، به خاطر همین جهت ، در قرآن آمده ، وقتى که حضرت یوسف (ع ) در خواب دید یازده ستاره و خورشید و ماه ،او را سجده کردند، و خواب خود را براى پدرش
یعقوب گفت ، یعقوب به او فرمود: یا بنى لا تقصص رؤ یاک على اخوتک فیکیدوا لک کیدا ان الشیطان للانسان عدو مبین
: اى فرزندم !خواب خود را براى برادرانت بازگو مکن که براى تو نقشه خطرناک مى کشند، چرا که شیطان دشمن آشکار انسان است (یوسف ۵)
رسول اکرم (ص ) فرمود:
الرؤ یا على رجل طائر ما لم یعیر، فاذا عبرت وقعت ، و لا تقصها الا على واد او ذى راءى
: کسى که خواب دیده ، خواب او بر فراز او به صورت پرنده است تا آن هنگام که تعبیر نشده است ، هنگام که تعبیر شد، آن پرنده سقوط مى کند( هر گونه که تعبیر شد ممکن است همان گونه اتفاق بیفتد) بنابراین خواب خود را جز براى آن کسى که دوست صمیمى تو است و یا تعبیر خواب مى داند، براى هر کس نقل نکن .
و در سخن دیگر فرمود:
لا تقص الرؤ یا الا على عالم او ناصح : خواب خود را نقل نکن مگر براى عالم یا خیرخواه
نیز فرمود:الرؤ یا لا تقص الا على مؤ من خلا من الحسد
: خواب خود را براى هیچکس جز مؤ منى که دور از حسادت است ، نقل نکن .
عصر پیامبر (ص ) بود، زنى شوهرش به سفر رفت ، او در غیاب شوهر، خوابى دید و به حضور رسول خدا(ص ) آمد و گفت : در خواب دیدم تنه درخت خرما در خانه ام شکسته شد
پیامبر (ص ) به او فرمود: شوهرت با سلامتى باز مى گردد.
پس از مدتى شوهرش ، با سلامتى بازگشت .
بار دیگر شوهر او به سفر رفت ، و او همان خواب را دید و نزد پیامبر (ص ) رفت و خواب خود را گفت ، پیامبر (ص ) فرمود: شوهرت سالم باز مى گردد پس از مدتى شوهرش با سلامتى بازگشت .
بار سوم شوهر او سفر کرد، آن زن همان خواب را دید، وقتى که بیدار شد مرد چپ دستى را دید و خواب خود را براى او نقل کرد، آن مرد گفت : واى !شوهرت میمیرد
این خبر به پیامبر (ص ) رسید، پیامبر (ص ) فرمود:
الا کان عبر لها خیرا: آیا او نمى توانست خواب آن زن را تعبیر نیک کند؟ ( چرا تعبیر نیک نکرد؟ )
هفتم – ساعات خواب دیدن
یکى از امور در وقت خواب دیدن است ، که چه وقتى براى خواب دیدن ، خوب است و خواب دیدن در چه وقت تعبیر و پیام دارد؟!
علامه مجلسى (ره ) در کتاب شرح السنه نقل مى کند که : خواب دیدن در شب ، قوى تر از خواب دیدن در روز است ، و راست ترین ساعتهاى خواب دیدن ، هنگام سحر است
و از امام صادق (ع ) نقل مى کند که فرمود:اسرعها تاءویلا رؤ یا القیلوله
: تعبیر خواب دیدن هنگام (ساعتى ) قبل از ظهر، از همه خوابها در وقتهاى دیگر، سریعتر انجام مى گیرد .
و در مورد دیگر از امام صادق (ع ) نقل شده که خواب دیدن در قسمت آغاز شب را، خواب دروغین خواند و سپس فرمود:و اما الصادقه اذا رآها بعد الثلثین من اللیل مع حلول الملائکه و ذلک قبل السحر فهى صادقه لا تخلف …
: اما خواب راست ، هنگامى است که آن را پس از گذشتن دو سوم از شب یعنى هنگام ورود فرشتگان ببیند، و این هنگام ، قبل از سحر است ، چنین خوابى به خواست خدا راست است و مطابق با واقع مى باشد، مگر در وقتى که جنب یا بى وضو باشد و از روى حقیقت در یاد خدا نباشد، در این صورت ، موجب وقفه و نوسان خواهد شد .
هشتم – گوناگون بودن مهلت تعبیر خواب
تعبیر بعضى از خوابها، فورى ، یا پس از ساعاتى ، آشکار مى شود، ولى تعبیر بعضى از خوابها ممکن است سالها یا دهها سال بعد از خواب دیدن ، واقع گردد.
مثلا تعبیر خواب حضرت یوسف (که در خواب دید یازده ستاره و ماه و خورشید او را سجده مى کنند ) بعد از چهل سال ، آشکار شد ( که مادر و پدر و یازده برادرش ، در برابر تخت سلطنت او، کرنش کردند. )
شخصى از امام صادق (ع ) پرسید: چقدر ممکن است بین رؤ یا و وقوع آن فاصله بیفتد؟ ، آن حضرت پاسخ فرمود:
پنجاه سال ، زیرا پیامبر (ص ) در عالم خواب دید: سگى پوزه خود را به خون حضرتش آغشت ، آن را این گونه تعبیر کرد که مردى فرزندم امام حسین (ع ) را مى کشد، وقوع این تعبیر، پنجاه سال ، به طول انجامید .
و در مورد امام حسین ( ع ) نقل شده ، شب عاشورا، هنگام سحر، سرش بر روى زانو ائش بود، اندکى خوابید، سپس بیدار شد و فرمود: همین ساعت در خواب دیدم گویا چند سگ به من حمله کردند تا مرا بگزند، در میان آنها سگ ابلقى بود که بیشتر و شدیدتر به من حمله مى کرد، به گمانم قاتل من مردى مبتلا به بیمارى پیسى ، از میان این قوم است .
در این خواب ، مى بینیم فاصله بین خواب و کشته شدن حدود کمتر از یک روز بوده است .
نیز نقل شده : عالم بزرگ شیخ مفید (متوفى ۴۱۳ ه .ق ) شبى در عالم خواب ، فاطمه زهرا (س ) را دید که دست حسن و حسین (ع ) را گرفته و نزد شیخ مفید (ره ) آورد و فرمود:
یا شیخ علمهما الفقه : اى شیخ ، فقه را به این دو، بیاموز صبح همان شب ، مادر سید مرتضى و سید رضى (ره ) در حالى که دست دو فرزندش سید رضى و سید مرتضى را گرفته بود نزد شیخ مفید (ره ) آورد و گفت : یا شیخ علمهما الفقه : اى شیخ !به این دو کودک ، فقه بیاموز .
شیخ مفید، از این واقعه عجیب ، به عظمت مقام مادر سید مرتضى و سید رضى و به آینده درخشان فرزندان او، پى برد، سعى و کوشش فراوان در آموزش آن دو فرزند کرد، و آنها از علماى بزرگ شدند . در این خواب نیز، فاصله خواب دیدن ، و تعبیرش ، بسیار کوتاه بوده است .
نیز روایت شده ، سدیر صیرفى مى گوید: در عالم خواب ، رسول خدا(ص ) را دیدم ، به سوى او رفتم و سلام کردم ، دیدم طبقى از خرما در نزدش هست عرض کردم اى رسول خدا!یک عدد خرما به من بده بخورم ، آن حضرت ، یک عدد خرما داد و خوردم ، و به همین ترتیب هشت خرما به من داد و خوردم ، باز طلب خرما کردم ، فرمود: همین کافى است .
از خواب بیدار شدم ، صبح آن شب به محضر امام صادق (ع ) رفتم ، دیدم طبقى از خرما در نزدش هست ، همان گونه که در خواب ، نزد رسول خدا (ص ) دیده بودم ، سلام کردم ، جواب سلام مرا داد، تقاضاى خرما کردم ، آن حضرت ، یک دانه خرما به من داد، آن را خوردم و باز تقاضاى خرما کردم و به همین ترتیب هشت دانه خرما از آن حضرت گرفتم و خوردم ، باز طلب خرما نمودم ، آن حضرت فرمود: لو زادک جدى رسول الله لزدناک : اگر جدم رسول خدا (ص ) زیادتر به تو مى داد، من نیز زیادتر مى دادم .
ماجراى خواب دیدن خود را گفتم ، آن حضرت همچون کسى که به همه ماجرا آگاه است ، خندید .
نهم – توجه به شخصیت خواب بین
گاهى ممکن است ، دو نفر، خوابى یکسان ببینند، ولى تعبیر هر کدام با دیگرى تفاوت داشته باشد، و این تفاوت ، مربوط به تفاوت حالات معنوى و روحى آنها است ، در این راستا نقل شده : دو نفر نزد ابن سیرین آمدند، یکى گفت : در عالم خواب دیدم ، اذان مى گویم . دومى نیز، همین سخن را گفت .
ابن سیرین به اولى گفت : تو به مکه براى حج مى روى ، و به دومى گفت : به علت دزدى ، دستگیر مى شوى .
وقتى که علت این تفاوت را از او پرسیدند، در پاسخ گفت : در اولى ، چهره نیکى دیدم ، تعبیر خواب او را بر اساس این آیه نمودم :
و اذن فى الناس بالحج : و مردم را دعوت عمومى به حج کن (حج ۲۷ )
و چهره دومى را ناپسند یافتم ، تعبیر خواب او را بر اساس این آیه کردم :
ثم اذن مؤ ذن ایتها العیر انکم لسارقون : سپس فریاد زننده اى ، صدا زداى اهل قافله شما دزد هستید (یوسف ۷۰ )
دهم – خواب دیدن پیامبر (ص ) یا امام (ع )
از روایات متعدد فهمیده مى شود که اگر کسى پیامبر اکرم (ص ) یا امامان (ع ) را در عالم خواب دید، خواب او درست است ، زیرا آنها به شکل شیطان در نمى آیند، در اینجا به این چند روایت توجه کنید:
رسول اکرم (ص ) فرمود:من رآنى فى منامه فقدر آنى فان الشیطان لا یتمثل فى صورتى و لا فى صوره احد من اوصیائى ( آن کس که مرا در خوابش ببیند، در حقیقت مرا دیده ، چرا که شیطان به شکل من در نمى آید، و همچنین شیطان به صورت یکى از اوصیاى من (امامان ) در نمى آید )
نیز فرمود: من رآنى فى المنام فقد راءى الحق ( کسى که مرا در خواب بنگرد، همانا حق را دیده است یعنى خواب او خواب راست است) .
در عصر حضرت رضا(ع )، شخصى رسول خدا (ص ) را در عالم خواب دید، و ماجرا را به حضرت رضا(ع ) عرض کرد، آن حضرت فرمود:هو رسول الله ، من رآه فقد رآه د( او رسول خدا است ، کسى که آن حضرت را در خواب ببیند، در حقیقت او را دیده است) .
محقق و مرجع بزرگ ، میرزاى قمى (ره ) پس از ذکر حدیث فوق ، مى گوید: اعتماد به حکم پیامبر (ص ) یا امام (ع ) در عالم خواب ، در صورتى که مخالف ظواهر شرع که در دسترس ما است ، باشد، مشکل است ، ولى در آنجا که مخالف نباشد، عدم اعتماد، مشکل خواهد بود …
یازدهم- نمونه هایى از تعبیر خوابهاى امامان (ع )
۱- مردى به محضر امام سجاد(ع ) آمد و گفت : در عالم خواب دیدم گویا بر دستم ادرار مى کنم ، امام سجاد (ع ) فرمود: همسرت محرم تو است ، او رفت و تحقیق کرد، دریافت که همسرش خواهر رضاعى او بوده است .
۲- ابراهیم کرخى مى گوید: به امام صادق (ع ) عرض کردم ، مردى در عالم خواب ، خدا را دیده است ، تعبیرش چیست ؟
امام صادق (ع ) فرمود: او مردى بى دین است ، زیرا ذات پاک خدا، نه در خواب دیده مى شود و نه در بیدارى ، نه در دنیا و نه در آخرت .
۳- در عصر امام صادق (ع ) مردى به سفر رفت و سفرش به طول انجامید، در عالم خواب دید قوچى با دو شاخ خود به زیر شکم همسرش مى زند، وقتى بیدار شد، غمگین گردید، و با خود گفت : نامحرمى در غیاب من با همسرم رابطه نامشروع پیدا کرده است ، این سوء ظن و خیال واهى ، او را بسیار پریشان کرد، و با خود مى گفت : نگهدارى این همسر، دیگر براى من صلاح نیست ، باید او را طلاق داد ، او با همین فکر آشفته نزد امام صادق (ع ) رفت وماجراى خواب خود را شرح داد، امام صادق (ع ) به او فرمود:تعبیر خواب تو این است که همسرت به یاد تو است ، و خود را براى آمدن تو مى آراید، و با دو سر قیچى موهاى زیر شکم خود را زدوده است
بیان لطیف امام (ع )، فکر پریشان آن مرد را برطرف ساخت ، او به خانه اش بازگشت و همان گونه که امام خواب او را تعبیر کرده بود، همسرش را همان گونه با محبت یافت .
به این ترتیب ، امام صادق (ع ) آموخت که باید از تعبیر خوابهایى که اساسى ندارد و گاهى موجب سوء ظن و اتهام زن پاکدامن ، و به هم پاشیدگى خانواده ها مى شود، دورى جست .
۴- شخصى به حضور امام صادق (ع ) آمد و عرض کرد: در عالم خواب دیدم گنجشکى در دست گرفته ام
امام صادق (ع ) فرمود: ده درهم نصیب تو خواهد شد
ساعتى نگذشت که ۹ درهم به آن مرد رسید؛ او به حضور امام صادق (ع ) آمد و گفت : چرا ۹ درهم به من رسید؟
امام صادق (ع ) فرمود: دوباره خوابت را تعریف کن .
او خواب خود را تعریف کرد، و افزود: در عالم خواب به پشت گنجشک نگاه کردم دیدم دم ندارد .
حضرت فرمود: اگر دم داشت ، ده درهم نصیب تو مى شد .
۵- شخصى به نام ابوعماره در عالم خواب دید، همراه او دوازده نیزه است ، نزد امام صادق (ع ) آمد و خواب خود را تعریف کرد، امام صادق (ع ) به او فرمود: آیا نیزه ها، پیکان داشتند، او عرض کرد: نه ، نداشتند
امام صادق (ع ) فرمود: اگر پیکان مى داشتند، داراى پسر مى شدى ، ولى دختر دار خواهى شد، سپس امام صادق (ع ) پس از اندکى سکوت فرمود: آیا آن نیزه ها چند گره داشتند؟
او گفت : دوازده گره .
امام صادق (ع ) فرمود: داراى دوازده دختر خواهى شد
همان گونه که امام فرموده ، همانطور شد، عباس بن ولید مى گوید: من فرزند یکى از دختران ابوعماره هستم و یازده خاله دارم ، و ابوعماره جد من است .
۶- یاسر خادم مى گوید: به امام رضا(ع ) عرض کردم : در خواب دیدم گویا پیمانه اى بود که در آن هفده شیشه وجود داشت ، آن پیمانه سقوط کرد و همه آن شیشه ها شکسته شدند .
امام صادق (ع ) فرمود: اگر خواب تو راست باشد، مردى از خاندان من قیام مى کند، و پس از هفده روز حکومت ، از دنیا مى رود ، اتفاقا، محمد بن ابراهیم طباطبا (از نوادگان امام حسن ع ) در کوفه قیام کرد و پس از هفده روز حکومت بر کوفه ، از دنیا رفت .
۷- موسى عطار نزد امام صادق (ع ) آمد و گفت : در عالم خواب دامادم را که مرده است دیدم ، با من معانقه کرد، وحشتزده و نگران شده ام ، گمان مى کنم اجلم نزدیک شده است .
امام صادق (ع ) فرمود:اى موسى !همواره در شب صبح و شام در انتظار مرگ باش ، چرا که مرگ خواهى نخواهى به سراغ ما مى آید، ولى خوابى که دیده اى ، بدان که معانقه با مردگان موجب طول عمر مى شود، نام دامات چه بود .؟
عرض کردم : نام او حسین بود.
فرمود: خوابى که دیده اى بیانگر آن است که باقى مى مانى و قبر امام حسین (ع ) را زیارت مى کنى ، زیرا هر کسى که ( در خواب ) با همنام امام حسین (ع ) معانقه کند، به خواست خدا، مرقد امام حسین (ع ) را زیارت مى کند .
۸- مردى نزد امام صادق (ع ) آمد و گفت : در عالم خواب دیدم در بیابان مدینه هستم ، در آنجا مردى چوبین سوار بر اسب چوبین است ، و شمشیرى در دستش برق مى زند، و من در حالى که سخت ترسان و وحشتزده شده بودم به آن سوار چوبین نگاه مى کردم .
امام صادق (ع ) فرمود: تو مردى هستى که تصمیم دارى مردى را در امور زندگیش ، فریب بدهى ، از خداوندى که تو را آفرید و سپس میمیراند بترس و پرهیزکارى را پیشه خود کن
آن مرد گفت : گواهى مى دهم که علم به تو عطا شده و علم را از معدنش بیرون کشیده اى ، از آنچه در تعبیر خواب من فرمودى ، به تو عرض کنم ، من همسایه اى دارم ، نزد من آمد و گفت : باغم را مى فروشم ، من تصمیم گرفتم با عیب تراشى بسیار، باغ او را ناقص جلوه دهم ، آنگاه آن را ارزان از او بخرم ، زیرا مى دانم که غیر از من کسى آن باغ را خریدارى نمى کند.
امام صادق (ع ) فرمود: آیا آن همسایه تو شیعه است ؟
گفتم : آرى ، آدم بسیار خوش عقیده ، و با تقوا است ، من از تصمیم بدى که داشتم ، در پیشگاه شما توبه مى کنم و معذرت مى خواهم
۹- مردى به حضور امام صادق (ع ) آمد و گفت : در عالم خواب شما را دیدم ، پرسیدم : چقدر از عمر من باقى مانده ؟، شما با پنج انگشت دست خود اشاره کردید، (یعنى پنج روز )، اکنون فکرم پریشان شده و نگران هستم .
امام صادق (ع ) فرمود: تو از من درباره چیزى پرسیدى که جز خدا کسى به آن آگاهى ندارد، و آن امورى که جز خدا کسى به آن آگاه نیست پنج چیز است که در قرآن (آیه ۳۴ لقمان ) آمده است :
ان الله عنده علم الساعه و ینزل الغیث و یعلم ما فى الارحام و ما تدرى نفس ماذا تکسب غدا و ما تدرى نفس باى ارض تموت
۱- آگاهى از زمان قیام قیامت ، مخصوص خدا است
۲- و او است که باران را نازل مى کند ( و به آن آگاهى دارد )
۳- و آنچه در رحم مادران است مى داند .
۴ هیچکس نمى داند که فردا چه مى کند
۵ و هیچکس نمى داند در چه سرزمینى مى میرد .
۱۰- ابوحمزه ثمالى گوید: در سفر حج ، در مدینه به حضور امام سجاد(ع ) رسیدم ، فرمود: در خواب دیدم ، به بهشت وارد شدم در این میان همانطور که بر بالش بهشتى تکیه کرده بودم ، ندایى شنیدم که مکرر به من مى گفت اى على بن الحسین !ولادت زید بر تو مبارک باد این خواب ، هنگامى بود که هنوز زید متولد نشده بود .)
سال بعد نیز در سفر حج به محضر امام سجاد (ع ) رسیدم ، دیدم زید در آغوش آن حضرت است ، امام سجاد (ع ) به من فرمود:هذا تاءویل رویاى من قبل قد جعلها ربى حقا ( این فرزند، تعبیر آن خوابى است که در سابق دیدم ، پروردگارم آن را محقق گردانید).
نتیجه و جمع بندى
از مطالب مذکور، چنین نتیجه مى گیرم که : از گفتار و شیوه امامان (ع ) به روشنى فهمیده مى شود که بخشى از خواب دیدنها، خواب دیدن راست است ، و منبع کشف و شناخت مى باشد و داراى تعبیر است ، و تعبیر آن ، گاهى سریع رخ مى دهد، و گاهى سالها بعد آشکار مى شود، و نباید براى تعبیر خواب ، نزد هر کسى رفت ، و آنانکه خواب خود را نزد هر کسى بیان مى کنند، کار ناصحیح انجام مى دهند، و اگر احیانا چنین کردند، باید پاسخ آنها را به گونه اى (مثلا خیر است انشاء الله ) داد که موجب پریشانى و اضطراب نگردد.
نیز دریافتیم که دیدن پیامبر (ص ) و امامان (ع ) در عالم خواب ، نشانه راست بودن خواب است ، و نباید آن را نادیده بگیریم ، و به طور خلاصه ؛ خواب بر سه گونه است : رحمانى پیام دار، عادى پیام دار، و شیطانى پوچ و بى پیام ، البته در این راستا سخن بسیار است ، ما در این مقام به همین مقدار کفایت مى کنیم .
باسم الله
اجرتان با ولی الله الاعظم عج تاکنون مطالبی بااین دقت و وسعت درباره موضوع فوق ندیده بودم
عالی بود کامل و زیبا
سلام عالی بود احسنتم
بسیارارزنده واموزنده عاشق چنین موضوعات جالب واموزنده درموردگفتار بزرگان هستم اگر بینهایت هم بود خسته نمیشدم ازتون ممنونم من خوابهای زیادی میبینم که خیلی وقتا تعبیر میشه واحساس میکنم حس ششم قوی هم دارم که شاید گاهی وقتا متوجه میشم ولی اهمیت نداده ام خواندن این مقاله کمکم کرد ممنون
مرسی واقعا کامل بود.داشتم از ترس میمردم بخاطر تعبیرایی ک تو سایتای مختلف خوندم
سلام
ممنونم از مطالب ارزنده تون خداوند خیر دوجهان رانصیب شما بفرماید انشالله
موفق وموید باشید
ی
با سلام ممنون از مطب بسیار عالی وخوب وزیبا
ببخشید می شود سایت معتبری برای تعبیر معرفی کنید که سخنان امامان در ان جمع باشد با تشکر
بسم الله الرحمن الرحیم.اللهم عجل فی فرجه صاحب الزمان و فرجنا به بحق حضرت زینب سلام الله علیه.اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم.احسنت،روایات و مطالب جالبی بود.
اجرتون با خدا
بسیار استفاده کردم خیلی کامل و جامع بود
مطلب متین و معقولی بود. باعث آرامش خاطرم شد . خدا اجر بده انشالله
عالی نوشته شده ممنون