علمای قرن اول

ابو سعید ابان بن تعلب بن رباح جریری، فقیه، ادیب، قاری، مفسر اصولی لغوی و از محدثان مشهور شیعه امامیه در قرن دوم هجری قمری. بعضی از مأخذ، کنیه او را “ابوامیمه” و “ابوسعد و ابن سعید” نیز گفته اند. نسبت “جریری” به سبب اینست که او از موالی “بنی …

ولادت و نسب سلیم و اوائل زندگى او سلیم از طایفه بنى هلال بن عامر است که از فرزندان حضرت اسماعیل بن ابراهیم خلیل الله علیهما السلام بوده و در نواحى حجاز سکنى داشته‏اند و بعدها به شام و عراق آمده ‏اند . ولادت سلیم دو سال قبل از هجرت …

 ظالم بن ظالم ابوالا سود دُئِلی بصری است که از شُعرا اسلام و از شیعیان امیرالمؤ منین و حاضر شدگان در صِفّین بوده است و او همان است که وضع (علم نحو) نموده بعد از آنکه اصلش را از امیرالمؤ منین علیه السّلام اخذ نموده و اوست که قرآن مجید …

 راوى، لغوى و شاعر رجزسراى دورۀ اموى و اوایل دورۀ عباسى. به نظر خلیل‌بن احمد* (ج ۸، ص ۲۸۴)، “رؤبه” از روبه به معناى بخشى از شب است و چون رؤبهبن عجّاج در نیمه شب به دنیا آمده است، او را بدین نام خوانده‌اند. کرنکوف (د. اسلام، چاپ اول، ذیل …

 حَنَش صنعانى، أبورِشْدِین حنشبن عبداللّه، تابعى و محدّث قرن اول. درباره نام پدر او در منابع اختلاف هست و در برخى از آنها على ذکر شده است (براى نمونه رجوع کنید به حُمَیْدى، ج ۱، ص ۳۱۶؛مِزّى، ج ۷، ص ۴۲۹). درباره او مطلب چندانى در منابع موجود نیست، خاصه …

حَبَّه بن جُوَین عُرَنى ، کنیه‌اش ابوقُدامه، از اصحاب حضرت على علیه‌السلام. وى به عُرَینه (تیره‌اى از قبیله بَجیله) منسوب، و ازاین‌رو به عُرَنى و بَجَلى مشهور است (رجوع کنید به ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۷۷؛ ابن‌ابی‌حاتم، ج ۳، ص ۲۵۳؛ سمعانى، ج ۴، ص ۱۸۲؛ براى نسب کامل او …

حسن‌بن محمدبن حنفیه از محدّثان قرن اول، فرزند محمدبن حنفیه و نواده حضرت علی بن ابیطالب علیه‌السلام. عمده شهرت او به‌سبب رساله وى درباره ارجاء است. او ملقب به مَدَنى، کنیه‌اش ابامحمد و مادرش جُمان/ جمال، از نوادگان عبدمناف، بود (رجوع کنید به ابن‌سعد، ج ۵، ص ۳۲۸؛ خلیفهبن خیّاط، ص …

 شهرت حسن‌بن ابوالحسن یسار، متکلم، مفسر، محدّث، واعظ، فقیه و یکى از هشت زاهد معروف قرن اول و دوم. وى به امام‌التابعین، سیدالتابعین و شیخ‌الاسلام ملقب، و کنیه‌اش ابوسعید یا ابومحمد یا ابوعلى بود (رجوع کنید به هجویرى، ص ۱۲۹ـ۱۳۰؛ سمعانى، ج ۲، ص ۲۲۰؛ ذهبى، ۱۴۱۰، حوادث و وفیات …

 محدّث‌ قرن‌ اول‌ هجری‌ و اولین‌ کسی‌ که‌ در باره‌ قَدَر سخن‌ گفت‌. وی‌ در سال‌ ۲۰ هجری‌ یا اندکی‌ پیش‌ از آن‌، احتمالاً در کوفه‌، به‌دنیا آمد( د. اسلام‌ ، چاپ‌ دوم‌، ذیل‌ «معبدبن‌ عبداللّه‌»). جهنی‌ به‌ جُهَینه‌ * ، تیره‌ای‌ از قبیله‌ قضاعه‌، منسوب‌ است‌. این‌ تیره‌ ساکن‌ …

 ابوحمزه ثابت بن دینار ، مشهور به ابوحمزه ثمالی و ابن ابی صفیه ، راوی ، محدّث و مفسر امامی قرن دوم و از اصحاب امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم علیهم السلام . سال تولد وی دقیقاً معلوم نیست اما با توجه به اینکه از زاذان …