س ۵۷۳– معناى این کلام منقول از حضرت على علیه السّلام که مى فرماید:الهجران عقوبه العشق . (هجران ، عقوبت عشق است ) چیست ؟
ج – اگر کلامى هم باشد خوب است على علیه السّلام بفرماید. مالفظ (عشق ) در روایات بسیار کم داریم شاید از پنج شش مورد تجاور نکند، ولى لفظ (حب ) زیاد است ، و معناى این فرمایش حضرت آن است که معشوق و حق تعالى ، سالک عاشق را به هجران و دورى مبتلا مى کند، و این عقوبتى است از او نسبت به عاشق .
معناى من ملک هواه ، ملک النهى
س ۵۷۴– معناى این کلام منقول از امیرالمؤ منین علیه السّلام چیست که مى فرماید:من ملک هواه ، ملک النهى . هر کسى مالک هوا و هوس خویشتن گردد، عاقل و خردمند است .
ج – کمال ممدوح ، کمالى است که صاحبش آن را از خدا، و ملک آن را خدا بداند، و در برابرش شکر نماید، چنانکه خداوند سبحان درباره حضرت داوود و سلیمان علیهماالسلام مى فرماید: و لقد آتینا داود و سلیمان علما و قالا: الحمدالله الذى فضلنا على کثیر من عباده المؤ منین .(نمل : ۱۵)
و قطعا به حضرت داوود و سلیمان علیهماالسلام دانش عنایت کردیم و آن دو گفتند: ستایش خدا را که ما را بر بسیارى از بندگان مؤ منش برترى بخشید.
نه اینکه همه را از خود بداند، و بر دیگران فخر نماید و انانیت داشته باشد، چنانکه خداوند متعال درباره قارون مى فرماید: و آتیناه من الکنوز ماان مفاتحه لتنوء بالعصبه اولى القوه . (قصص : ۷۶)
و از گنجینه ها آن قدر به او داده بودیم که حمل کلیدهاى آنها بر گروه نیرومندى سنگین مى آمد.
ولى وى مى گفت : انما اوتیته على علم عندى . (قصص :۷۸)من اینها را در نتیجه دانش خود یافته ام .
منظور از حال چیست ؟
س ۵۷۵– منظور از (حال ) که اهل حال و معرفت مى گویند، چیست ؟
ج – همان که شما و امثال شما دارید. حال ، کشش عشق است ، در دعاى کمیل آمده است : (و اجعل …قلبى بحبک متیما) و با محبت خود، دلم را واله و شیداى خود دیگران .
درمحضر علامه طباطبایی//محمدحسین رخشاد