از کجا بدانیم بلا براى ما نعمت است یا نقمت ؟

معناى علماء امتى افضل من انبیاء بنى اسرائیل

س ۵۳۶– منظور از این روایت که از حضرت رسول اکرم نقل شده چیست که مى فرماید: علماء امتى افضل من انبیاء بنى اسرائیل
علماى امت من ، از پیامبران بنى اسرائیل برترند.
ج – این حدیث در روایات متعدد از طریق شعبه به این تعبیر آمده است :
علماء امتى کانبیاء بنى اسرائیل علماى امت من مانند پیامبران بنى اسرائیل هستند.
و در حدیثى در کتاب (دعائم الاسلام ) که راوى آن شش امامى است آمده است : علماء امتى افضل من انبیاء بنى اسرائیل .
علماى امت من از پیامبران بنى اسرائیل برتر هستند.
بنابراین ، حضرت رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله و سلم مى فرماید: علماى امت من نیز مانند هشت هزار پیامبر بنى اسرائیل علیهم السلام که به ارشاد و هدایت مردم مى پرداختند، مى باشند که به حسب مقتضیات زمان ، کار انبیاء بنى اسرائیل را که تبلیغ و هدایت بوده ، انجام مى دهند.

س ۵۳۷– آیا علماى امت هاى دیگر نیز کار انبیاى خودشان را مى کردند؟
ج – اثبات شى ، نفى ماعدا نمى کند.

معناى من اقام الفرائض ، فهو من اعبد الناس …

س ۵۳۸– در روایت آمده است : من اقام الفرائض ، فهو من اعبد الناس ، و من ترک المحرمات ، فهو من اورع الناس . هر کس واجبات را بپا دارد، از عابدترین مردم ، و هر کس محرمات را ترک کند، از پارساترین مردم است .
چگونه کسى که واجبات را انجام مى دهد، اعبد از همگان ، و کسى که محرمات را ترک مى کند از همه پارساتر است ؟
ج – همینطور است ، کسى که عبادتهاى خود را آن طورى که خداوند متعال خواسته بجا آورد و نگذارد فوت شود، از عابدترین مردم است . (فهو من اعبد الناس ) و کلمه (من ) تبعضیه است یعنى چنین کسى در صف (عباد) قرار گرفته و از جمله آنها محسوب مى شود؛ همچنین هر کس تمام معاصى را ترک کن (و من ترک المحرمات ) البته بجز معاصى اتفاقى که داءبش ‍ نبود بجا بیآورد که خدا آن را عفو مى کند، چنانکه خداوند متعال در آیه ۳۱ سوره نساء و آیه ۳۲ سوره نجم صریحا مى فرماید:
از پارساترین مردم است : و از جمله آنها محسوب مى شود: (فهو من اورع الناس .)

آثار وضوء و بسم الله الرحمن الرحیم

س ۵۳۹– منظور از این روایت منقول از امام صادق چیست که مى فرماید: اذا توضاء احدکم و لم یسم ، کان للشیطان فى وضوئه و صلاته شرک ، و ان اکل او شرب او لبس و کل شى ء صنعه ینبغى له ان یسمى علیه ، فان لم یفعل ، کان للشیطان فیه شرک .هرگاه یکى از شما وضو گرفت بسم الله الرحمن الرحیم نگفت . شیطان در وضو و نماز او شریک مى گردد. و اگر خورد و آشامید و یا لباس پوشید و یا هر کارى انجام داد شایسته است که بسم الله الرحمن الرحیم بگوید. و اگر نگفت ، شیطان در آن شریک مى گردد.
ج – وضوء نور است ، بسم الله هم نور است ، و اگر بسم الله گفته نشود اثر مخصوص آن نور را نخواهد داشت هر چند نماز خود بسم الله است . ولى مشروط به این است که طهارتش نورى باشد. همچنین بقیه کارها مانند خوردن ، آشامیدن ، و پوشیدن و… اگر با نام خداى متعال انجام پذیرد، اثر معنوى در انسان بجا خواهد گذاشت .
عمرى خود سرانه به هوا و هوس گذراندیم ، آرى باید کارهاى ما منظم و با روح باشد که متاءسفانه چنین نیست !!

استهزاء به عمل

س ۵۴۰– اگر کسى عملى مانند زیارت بجا آورد بعد آن را به قصد استهزاء به دیگرى بفروشد چه صورت دارد؟
ج – شخصى در گذشته با هزینه کردن مبلغ ۱۰۸ تومان سابقه به مشهد مشرف شده بود، و با استهزاء به عمل و زیارت خود مى گفت . (آن را به ۲ هزار (۲ ریال ) مى فروشم !) در این صورت عمل او حبط مى شود، زیرا چنین کسى به اصل عمل و به ثواب آن بى اعتقاد گشته و کافر مى گردد، و عمل کافر حبط است . خداوند متعال مى فرماید: و قدمنا الى ما عملوا من عمل ، فجعلناه هباء منثورا (فرقان : ۲۳)
و مى پردازیم به هرگونه عملى که آنان به جا آورده اند، آنگاه آن را چون گردى پراکنده (و نابود) مى سازیم .

اهداء عمل

س ۵۴۱– آیا اهداى عمل به دیگران جایز است ؟
ج – در بعضى اعمال مستحبى و زیارت جایز است و در این زمینه روایت نیز وارد شده است .

از کجا بدانیم بلا براى ما نعمت است یا نقمت ؟

س ۵۴۲– از کجا بدانیم بلاهایى که بر ما وارد مى شود نعمت ، و یا نقمت و عذاب است ؟
ج – تدبیر عالم نه بر یک اصل ، نعمت ، نقمت و عذاب ؛ و ابتلاء و امتحان استوار است . خداوند متعال مى فرماید: و نبلوکم بالشر و الخیر فتنه و الینا ترجعون (انبیاء: ۳۵)
و شما را جهت آزمایش ، به بدو نیک امتحان مى کنیم .
و بلا نیز به معناى امتحان است ، خداوند مى فرماید: انا بلوناهم کما بلونا اصحاب الجنه . (قلم : ۱۷)
ما آنان را به همان صورت که باغداران را آزمودیم ، مورد آزمایش قرار دادیم .

س ۵۴۳– از کجا بدانیم که بلا مانند بیمارى ، خیر و نعمت است تا از آن جلوگیرى نکنیم ، یا نقمت و شر و عذاب است تا از آن جلوگیرى نماییم ؟
ج – با مراجعه کردن به قلب تا حدودى مى شود فهمید، به این صورت که اگر قلب آرام ، و در حال تقرب و تقوى بود، مى توان فهمید که نعمت است ، و اگر دل سخت و ناراحت بود، شر و نقمت است . در روایتى آمده است که :
(گاهى خداوند بنده را یک ماه به بیمارى مبتلا مى کند تا در روز سى و یکم ، یک (یالله ) از روى اخلاص از او صادر مى شود.)
همچنین در حدیثى (ظاهرا نبوى صلى الله علیه و آله و سلم ) وارد شده است که مى فرماید: (اگر بخواهى بدانى که خداوند متعال با تو چگونه معامله مى کند، ببین تو با او در چه حالى هستى .)

درمحضرعلامه طباطبایی//محمدحسین رخشاد