خاورشناس و مورخ فرانسوی . در ۶ اکتبر ۱۹۰۱ در بوردو به دنیا آمد، و در دانشسرای عالی پاریس در رشته زبانهای قدیم (لاتین و یونانی ) تحصیل کرد. در ۱۹۲۲، به تونس رفت و در دبیرستان کارنو به تدریس زبان فرانسه پرداخت و تا ۱۹۳۰ در تونس ماند. همین اقامت هشت ساله ، شناخت بیشتر و علاقه مندی او را به تونس و نیز آشنایی و دوستی وی را با پژوهشگران تونسی ، همچون عبدالوهاب ، موجب شد. بدین ترتیب ، پژوهشهای طولانی او درباره تاریخ تونس در دوره حفصیان آغاز گردید. او با گردآوری منابع تاریخی و نسخه های خطی و بررسی وتحلیل آنها، نتایج تحقیقاتش را از ۱۹۳۰ بتدریج به صورت مقاله هایی درباره تاریخ تونس در مجله تونسی و مجله افریقایی منتشر ساخت (تورکی ، ص ۶ـ۷؛برونشویگ ، ۱۹۸۸، ج ۱، مقدمه ، ص ۵) که مقدمات دریافت دو پایان نامه دکتری در ادبیات را برای او فراهم آورد (۱۹۳۶).
برونشویگ در ۱۹۳۲ به الجزیره رفت و در آنجا علاوه بر ادامه تحقیق درباره تونسِ قرون وسطی ، حوزه مطالعات خود را در مورد «مغرب » گسترش داد و دومقاله درباره ابن عبدالحَکَم و فَزّان به رشته تحریر درآورد (تورکی ، ص ۷؛جودائیکا ، ذیل “Brunschvig, Robert” ).وی در ۱۹۴۵، استاد زبان و ادبیات عرب شد، و از ۱۹۴۷استاد تمدن مسلمانان در دانشکده ادبیات دانشگاه بوردوو از ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۸ استاد اسلام شناسی دانشگاه سوربن و از ۱۹۶۵تا۱۹۶۸ نیز رئیس مؤسسه مطالعات اسلامی پاریس بود. برونشویگ در ۱۹۵۳ با همکاری یوزف شاخت ، مجله > مطالعات اسلامی < را تأسیس کرد و اداره آن را بر عهده گرفت ( جودائیکا ، همانجا؛عقیقی ، ج ۱، ص ۳۱۵؛تورکی ، ص ۸ ـ ۹). برونشویگ استاد افتخاری دانشگاههای الجزیره ، بوردو و پاریس ، رئیس افتخاری مؤسسه مطالعات اسلامی پاریس ، عضو خارجی فرهنگستان بریتانیایی لندن ، عضو فرهنگستان تاریخ مادرید و فرهنگستان دلینچیِ رم شد، و همچنین نخستین دریافت کننده نشانِ بین المللی لوی دلاّ ویدا در مه ۱۹۶۷ بود (تورکی ، ص ۹؛برونشویگ ، ۱۹۸۶، مقدمه ، ص ۹)
هر چند برونشویگ بعد از ۱۹۸۳ دست به قلم نبرد، همچنان با علاقه مندی ، مطالعات خود را بویژه در زمینه های مهم اسلام شناسی دنبال می کرد (تورکی ، همانجا). وی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۰، بر اثر سکته قلبی ، درگذشت (همان ، ص ۵). برونشویگ با وجود مطالعات و تحقیقات اسلامی ، صهیونیستی فعال بود که در جنگ جهانی دوم به یهودیان الجزایر کمک بسیار کرد ( جودائیکا ، همانجا).
از برونشویگ آثار متعددی در زمینه های گوناگون
، چون دیدگاههای عمومی ،
تاریخ اسلام ، فقه اسلامی ،
تاریخ شمال افریقا،
زبان ، تفکر مذهبی
و…، به صورت کتاب و مقاله ، به جا مانده است :
۱) کتاب : دو سفرنامه چاپ نشده به افریقای شمالی در قرن پانزدهم < (1936) در برگیرنده اطلاعاتی تاریخی درباره یهودیان (همانجا)؛
سرزمین بربرهای شرقی دردوره حفصیان از آغاز تا پایان قرن پانزدهم < در دو جلد (۱۹۴۰ـ۱۹۴۷) که این دو اثر، در واقع ، پایان نامه های دکتری او محسوب می شوند. کتاب دوم علایق گسترده برونشویگ و روش او را در تحقیق و کوشش وی را برای جبران کمبود منابع در باب مسائل بنیادی نشان می دهد.او در این اثر، به تحلیل حیات اجتماعی ، اقتصادی و فکری دوره حفصیان پرداخته و از کتب و مدارک بسیاری چون مقدمه ابن خلدون سود جسته و در ضمن آن ، را نقد کرده است . او استفاده از مدارک و مستندات مسیحی و نسخ خطی آنان را نیز از یاد نبرده است (سواژه ، ص ۴۰۹؛برونشویگ ، ۱۹۸۸، ج ۱، مقدمه ، ص ۵ ـ ۶؛دانشنامه ایران و اسلام ، ذیل «ابن خلدون »).
۲) مقاله : شهرنشینی قرون وسطی و فقه اسلامی (۱۹۴۷)؛
تونس در قرون وسطای متأخر (۱۹۴۸)؛
نظریه کلی درباره تصدیق در فقه حنفی در قرون وسطی (۱۹۴۹)؛
نگاهی به تاریخچه بازارهای مکاره در اسلام (۱۹۵۳)؛
ملاحظات انتقادی درباره لغات قرآن (۱۹۵۶)؛
تعبیر شک در فقه (۱۹۵۶)؛
همکاری در مجموعه مقالات اصالت و زوال فرهنگی در تاریخ اسلام (۱۹۵۷، حاصل نشست بوردو در ۱۹۵۶)؛
نسب مادری در فقه اسلامی (۱۹۵۸)؛
ابن رشد به عنوان یک فقیه (۱۹۶۲؛
سواژه ، ص ۱۳۴، ۱۳۹، ۱۴۱، ۱۴۴، ۱۴۵، ۲۰۱، ۴۰۳، ۴۰۸؛
پیرسون ، ص ۱۰۱). او همچنین در د. اسلام ، چاپ دوم ، مقاله های «عبد» («برده و برده داری * »)، برائت * «عاقله »، «بعل »، ( رجوع کنید به د.ج .اسلام ، ذیل «برائت » و «برده و برده داری ») و «بیّنه » را نوشته است (برونشویگ ، ۱۹۷۶، ج ۱، مقدمه ، ص ۱۴؛برای اطلاع بیشتر، ج ۱، مقدمه ، ص ۹ـ ۱۵).
منابع :
(۱) روبر برونشویگ ، تاریخ افریقیّه فی العهد الخَفصی من القرن ۱۳ الی نهایه القرن ۱۵ م .، نقله الی العربیه حَمّادی ساحلی ، بیروت ۱۹۸۸؛
(۲) دانشنامه ایران و اسلام ، زیرنظر احسان یارشاطر، تهران ۱۳۵۴ـ ۱۳۷۰ ش ؛
(۳) ژان سواژه ، مدخل تاریخ شرق اسلامی ، ترجمه نوش آفرین انصاری (محقق )، تهران ۱۳۶۶ ش ؛
(۴) نجیب عقیقی ، المستشرقون ، قاهره ۱۹۸۰ـ۱۹۸۱؛
(۵) Robert Brunschvig, ـtudes d’Islamologie , avant-propos et bibliographie de l’auteur par Abdel-Magid Turki, Paris 1976;
(۶) idem, ـtudes sur l’Islam classique et l’Afrique du Nord , ed. Abdel-Magid Turki, London 1986;
(۷) Encyclopaedia Judaica , Jerusalem 1978-1982, s.v. Brunschvig, Robert” (by David Corcos);
(۸) J. D. Pearson, Index Islamicus: 1906-1955 , London 1958;
(۹) Adel-Magid Turki, obertBrunschvig (1901-1990)”, Studia Islamica , 71 (1990).
دانشنامه جهان اسلام جلد ۳
