بَهجَت ، میرزاایوب ، شاعر فارسی سرای و خوشنویس تاجیک اواخر سده دوازدهم . سال تولد و مرگش بدرستی معلوم نیست . پدرش مُشرِف اِسفره ای ، شاعر و خوشنویس ، بود. بهجت در مدرسه «خانِ» شهر خوقند تحصیل کرد ( د.تاجیکی ، ج ۱، ص ۴۴۱؛ قس > دایره المعارف ادبیات و هنر تاجیک < ، ج ۱، ص ۲۵۸ که مدرسه مذکور را به اشتباه در شهر خجند دانسته است ).
وی شاعر نامدار روزگار محمدعمرخان ، والی خوقند (۱۱۶۶ـ۱۲۰۱/ ۱۷۸۷ـ۱۸۲۲)، بود و از اعضای فعّال انجمن ادبی او به شمار می رفت (رجوع کنید به واضح بخارایی ، ص ۳۶؛ عینی ، ص ۲۲۶؛ حبیب زاده ، ص ۱۰۰). والی خوقند خود به فارسی و ترکی شعر می سرود و «امیری » تخلّص می کرد، در عهد وی محفل ادبی خوقند پررونق بود و با محیط ادبی بخارا رقابت داشت .
سلطانُف ، پژوهشگر زندگی و آثار بهجت ، ۱۱۶ غزل و قصیده و یک مخمس او را از جُنگها و تذکره ها گرد آورده که این نشان دهنده مهارت بهجت در سخنوری است (رجوع کنید به د.ازبکستان ، ج ۱، ص ۳۱۷ـ۳۱۸؛ > دایره المعارف ادبیات و هنر تاجیک < ؛ د.تاجیکی ، همانجاها).
زبان شعر بهجت ساده و روان است و عشق ، پندواندرز، توصیف طبیعت و شکایت از اوضاع و احوال ، موضوعهای اصلی شعر او به شمار می آید.
منابع :
(۱) صدرالدین عینـی ، نمونه ادبیـات تاجیک ، مسکـو ۱۹۲۶؛
(۲) رحمت الله واضح بخارایی ، تحفه الاحباب فی تذکره الاصحاب ، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۷؛
(۳) Ensiklopediya ¦yi adabiya ¦t va san ـ ati Ta ¦jik , vol. I, Dushanbe 1988;
(۴) Enssiklopediya ¦yi Sa ¦vetii Ta ¦jik , vol. I, Dushanbe 1978;
(۵) Amirbek Habibza ¦da, Ganji Zarafىa ¦n , Dushanbe 1991;
(۶) Uzbek Savet Ensiklopediyasi , Tashkent 1971-1980.
دانشنامه جهان اسلام جلد ۴
