مؤلف تفسير« منهج الصادقين» عالم بزرگوار، مفسر دانشمند، متكلم فقيه، مرحوم ملا- فتح اللّه فرزند ملا شكر اللّه كاشانى از عالمان بزرگ اواخر قرن دهم هجرى و متوفاى 988 ه. ق در كشمير مىباشد. وى از عالمان دولت شاه طهماسب صفوى بوده است.
او در تحصيلات خود اساتيد متعددى را ديده است كه از مشهورترين چهرههاى علمى، على بن حسن زوارهاى مىباشد كه در علوم قرآنى و تفسير استاد ايشان بوده است. زوارهاى از مفسران معروف قرن دهم مىباشد كه در محضر فقيه نامور، شيخ على بن عبد العالى، معروف به محقق كركى شاگردى نموده است، ملا فتح اللّه به توسط استادش از محقق كركى روايت كرده است.
ملا فتح اللّه، از نويسندگان موفق دوره صفوى به شمار مىآيد، از تأليفات وى شرحى بر نهج البلاغه بنام« تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين»، ترجمه احتجاج طبرسى بنام« كشف الاحتجاج» و سه تفسير قرآنى است بنامهاى:
- الف) تفسير منهج الصادقين به زبان فارسى( تفسير مورد بحث)
- ب) خلاصة المنهج كه گزينشى از تفسير منهج الصادقين است اين نيز به زبان فارسى بوده و از آثار ارزشمند تفسيرى است، حضرت آيت ا… حسنزاده آملى به تصحيح و تحقيق آن پرداخته و در سه جلد چاپ و منتشر ساختند. اين تفسير براى كسانيكه در پى آشنايى اجمالى با آيات قرآن هستند و حوصله و فرصتشان تفسيرهاى طولانى را بر نمىتابد، اثر بسيار سودمندى است. مخصوصا اينكه، در ترجمه آيات، بسيار دقيق و محتاط است. آيت اللّه حسن زاده، بجز تصحيح دقيق متن تفسير« خلاصة المنهج»، مؤخرهاى دارند پيرامون اختلاف قرائت ابوبكر و حفص، راويان عاصم و خود، در اين باره چنين فرمودهاند:« در تأليف رسالهاى كه در آخر( خلاصة المنهج) در اختلاف قرائت ابوبكر و حفص، راويان عاصم، است هر چند رسالهاى موجز است، ولى در آن كار و دقت به سزا نمودهايم.»
- ج) زبدة التفاسير، تفسيرى بزرگ به زبان عربى( انشاء اللّه در مقالهاى ديگر به آن خواهيم پرداخت.) از آثار قرآنى ديگر مفسر، ترجمهاى از قرآن به فارسى است كه تا ساليان متمادى به همراه قرآن چاپ و قرائت مىشد.
انگيزه مفسر
انگيزه نويسنده، لزوم نگارش تفسيرى بوده است براى فارسى زبانان، نه بيش از اندازه مفصل و نه بسيار مختصر، با اسلوب زبانى و لغاتى كه ملال انگيز نباشد و نيز موافق باورها و عقايد اماميه و شامل آثار و اخبار اهل بيت( ع) باشد.
