( ۱۲۲۸یا۱۲۸۵ ه ق) میرزا محمدعلی خان بن قنبرعلی اصفهانی سدهی شرح احوال وی مجملاً در مجمع الفصحاء و گنج شایگان و حدیقه الشعراء و سایر تذکره های عهد قاجاریه مندرج است ولی هیچ کدام از مآخذ مذکور متعرض این نکته که یکی از برجسته ترین و مفیدترین آثار اوست نشده اند و آن این است:
بهمن میرزا والی آذربایجان پسر چهارم عباس میرزا نایب السلطنهء فتحعلیشاه از دو نفر از فضلاء عهد خود تقاضا کرد که الف لیله و لیلهء عربی را از نثر و نظم به فارسی ترجمه کنند یکی از آنها ملا عبداللطیف طسوجی پدر مظفرالملک بود که متن نثر الف لیله و لیله عربی را به نثر فارسی عالی فصیح درآورد. و دوم همین سروش اصفهانی بود که ترجمهء شعرهای عربی الف لیله و لیله به شعر فارسی به او محول گردید و او از عهدهء این کار در نهایت خوبی که بهتر از آن تصور نمیشود برآمد،
به این معنی که بجای اشعار عربی کتاب مزبور الف لیله و لیله بعضی جاها بر حسب مناسب سیاق اشعار مشهور اساتید شعرای فارسی را درج گردانید و بعضی جاهای دیگر اشعار عربی کتاب مزبور را خود او به شعر فصیح ملیح بلیغ فارسی ترجمه نمود. و بدین طریق این ترجمهء فارسی الف لیله و لیله که بدست است، یک مخزن الاشعار بسیار نفیسی از بهترین و فصیح ترین و شیرین ترین اشعار فارسی شده است.
و اشعار فارسی این الف لیله و لیلهء فارسی بمراتب عدیده از اصل اشعار عربی کتاب مزبور که اغلب اشعار سخیف عامیانه است عالی تر و فصیح تر و بلیغ تر است (رجوع شود به دیباچهء الف لیله و لیله) ولادت سروش در سده اصفهان در سال هزار و دویست و بیست و هشت قمری و وفاتش در تهران در سنهء هزار و دویست و هشتاد و پنج روی داده است و سن او در وقت وفات پنجاه وهفت سال بوده است از مطالع بسیار مشهور سروش که نام او را مخلد کرده است. این بیت است در مدح ناصرالدین شاه و قتل خان خیوه (خوارزمشاه):
افسر خوارزمشه که سود به کیوان با سرش آمد بدین مبارک ایوان
(وفیات معاصرین بقلم محمد قزوینی از مجلهء یادگار سال پنجم شمارهء ۱ و ۲٫)
لغت نامه دهخدا
