او یکی از هفتاد و پنج تن انصاری بود که در تابستان ۶۲۲ ( سه ماه پیش از هجرت ) به هنگامِ مراسم حج در عَقَبه جمع شدند تا با پیامبر صلّی اللّه علیه وآله وسلّم بیعت کنند.
براءبن معرور شیخ کهنسالِ خزرَجی و از نیکنامان صحابه بود؛ و چون پیامبر صلّی اللّه علیه وآله وسلّم اعلام داشت که میل دارد با انصار پیمان ببندد و بر ایشان است که ، همچون زن و فرزندِ خود، از وی حمایت کنند، براء دست ایشان را در دست گرفت و از جانب همه حاضران عهد کرد که از وی حمایت کنند؛ و بدینسان با وی بیعت کرد.
در همین انجمن ، که عقبه دوّم خوانده می شود، دوازده تن انتخاب شدند تا موقتاً نماینده (نقیب ) اجتماع تازه یثرب باشند. براء نیز در این فرصت رئیس بنی سَلَمه شد.
شهرتِ دیگر او در تاریخ اسلام بدان سبب است که حتی پیش از پیامبر صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ، جهت نماز را به سوی خانه کعبه گردانیده بود. سپس چون پیامبر به وی فرمود که قبله فعلی مسلمانان بیت المقدس است ، به نظر ایشان گردن نهاد، اما در بسترِ مرگ صریحاً وصیّت کرد که جسدش را به سوی مکه بگردانند.
وی در ماه صفر، یعنی یک ماه پیش از ورود پیامبر صلّی اللّه علیه وآله وسلّم به مدینه ، در این شهر درگذشت ؛ و پیش از مرگ ، پیامبر را وصی و وارثِ ثلث اموال خود گردانید ( بنابر حدیثی از امام صادق علیه السّلام ، این وصیت او و دو عمل دیگر او مورد رضا و خشنودی خدا واقع شد. رجوع کنید به ابن بابویه ، ج ۱، ص ۱۹۲ ) .
منابع :
(۱) ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفه الصحابه ، چاپ ابراهیم بنا و محمداحمد عاشور، قاهره ۱۹۷۰ـ۱۹۷۳، ج ۱، ص ۲۰۷ـ۲۰۸؛
(۲) همو، الکامل فی التاریخ ، چاپ ترنبرگ ، لیدن ۱۸۵۱ـ۱۸۷۶، ج ۲، ص ۷۶ـ۷۸؛
(۳) ( ابن بایویه ، کتاب الخصال ، چاپ علی اکبر غفاری ، قم ۱۳۶۲ ش ) ؛
(۴) ابن سعد، کتاب الطبقات الکبیر ، چاپ ادوارد سخو، لیدن ۱۳۲۱ـ۱۳۴۷/ ۱۹۰۴ـ۱۹۴۰، ج ۳، قسم ثانی ، ص ۱۴۶ـ۱۴۷؛
(۵) ابن هشام ، سیره رسول الله ، چاپ ووستنفلد، گوتینگن ۱۸۵۹ـ۱۸۶۰، ج ۱، ص ۲۹۴ به بعد؛
(۶) محمدبن جریر طبری ، تاریخ الرسل والملوک ، چاپ دخویه … ( و دیگران ) ، لیدن ۱۸۷۹ـ۱۹۰۱، سلسله اول ، ص ۱۲۱۷ به بعد؛
(۷) L.Caetani, Annali dell’Islam, Milan1905-1926, index;
(۸) Muller, Der Islam im Morgen-und Abendland , I,89.
دانشنامه جهان اسلام جلد ۲