بَطنینی ، محمدبن یحیی خبّاز دمشقی ، فقیه و محدّث شافعی در قرن یازدهم . در بطنین ، از قرای دمشق ، متولد شد. از زمان تولّدش اطلاعی در دست نیست .ابتدا در دمشق به نانوایی اشتغال داشت ، اما پس از چندی ، از این شغل دست کشید و برای تحصیل به مصر مهاجرت کرد
استادان
و چندین سال در دانشگاه ازهر نزد استادان بزرگی چون
شیخ سلیمان المزاحی ،
شمس بابلی ،
شهاب احمد قلیوبی ،
شمس شوبری به تحصیل پرداخت .
پس از آن در فنون مختلف علمی تدریس می کرد. وی در اواخر عمر، بینایی خود را از دست داد و در عین حال به قدرت حافظه اش افزوده شد، و این امر باعث شهرت و اعتقاد اغلب مردم ، عامه و خاصه ، نسبت به او گردید.
شاگردان
شیخ محمد بخشی ،
شیخ عبدالقادر عبدالهادی ،
شیخ ابوالسعود،
شیخ حمزه رومانی
و بسیاری دیگر از فضلای آن زمان ، از شاگردان او بودند.
بطنینی پس از درگذشت شیخ محمد محاسبی ، خطیب و مدرس جامع قُبّه النسر، در آنجا به تدریس پرداخت و بزرگترین مقام روحانی شافعیان و عالم حدیث در زمان خود شناخته شد.
رحلت
او در ۱۰۷۵ درگذشت (محبی ، ج ۴، ص ۲۶۴).
اثر
از وی اثری تألیفی با نام فتح رب البریّه بالجواب عن اسئله المبتدعه الزیدیه باقی است (بغدادی ، ۱۹۷۱ـ۱۹۷۲، ج ۲، ستون ۱۶۳؛ همو، ۱۳۸۷، ج ۲، ستون ۲۹۰).
منابع :
(۱) اسماعیل بغدادی ، ایضاح المکنون ، چاپ محمد شرف الدین یالتقایا و رفعت بیلکه کلیسی ، ( استانبول ۱۹۷۱ـ۱۹۷۲ ) ؛
(۲) همو، هدیه العارفین ، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷/۱۹۶۷؛
محمدامین بن فضل الله محبی ، خلاصه الاثر ، بیروت ( بی تا. ) .
دانشنامه جهان اسلام جلد ۳
