زندگینامه منهاج الدین عثمان جوزجانی«منهاج سراج»(قرن ششم وهفتم)

منهاج الدین عثمان  ابن سراج الدین جوزجانی، مؤلف تاریخ طبقات ناصری که به منهاج السراج شهرت یافته است در سال( ۵۸۹ ه ق) متولد و در خدمت ملوک غور و غرشستان میزیسته است وی مردی فاضل و دانا و در علوم دین و حدیث و ادب ماهر بوده است در فتنهء مغول او نیز چون دیگر هموطنان خود چند سال در حدود غور و تولک و غزنین میگشت و در محاربات اصحاب قلاع که با مغول میکردند.

شرکت می جست و عاقبت در سنهء ۶۲۴ ماه جمادی الاولی از راه غزنین و متهان در کشتی نشسته از رود سند به طرف سند و مولتان گریخت. و در دربار ناصرالدین قباچه از ممالیک غوریه مقیم گردید و در ماه ذیحجه در پایتخت اچهه به فرمان سلطان مذکور امور تدریس و ریاست مدرسهء فیروزی به وی محول گشت و در سال ۶۲۵ ه ق ناصرالدین قباچه خود را غرق کرد.

و کشورش به دست التتمش افتاد و قاضی منهاج مانند دیگر یاران خود به دربار التتمش تحویل یافت و دیری در خدمت  آن سلطان و ناصرالدین محمود شاه پسرش میزیست و کتاب نفیس طبقات ناصری را در تاریخ عمومی به نام این پادشاه در ۶۵۷ ۳۶۳ و تاریخ ،۳۶۲ ،۳۰۳- ۵۰ و رجوع به لباب الالباب ج ۲ صص ۲۸۹ – ۶۵۸ ه ق تألیف نمود رجوع به سبک شناسی ج ۳ صص ۴۹ ۵۳۰ شود ،۴۸۴ ،۴۸۳ ،۷۴ ،۶۹ ، مغول اقبال ص ۷۳

منهاج الدین ابوعمر عثمان بن سراج الدین محمد جوزجانى مؤ لف کتاب تاریخى طبقات ناصرى است .وى عمر خویش را در کنار شاهزادگان و بزرگان در هند سپرى کرده و خود در ردیف قاضیان وعالمان بوده است . کتاب طبقات ناصرى که به نام ناصرالدین محمد شاه فرزند ایتتمش نوشته شده ، شامل بیست و سه طبقه است . نخست تاریخ انبیاء، دوم خلفاى نخستین ، سوم امویان و به ترتیب عباسیان ، شاهان عجم ، شاهان یمن ، طاهریان ، صفاریان و در انتها مصائبى بر اسلام وارد شد و یورش مغول .

وى در مقدمه اشاره دارد که هدفش بعد از بیان تاریخ عصر نخست اسلامى ، بیان تاریخ خاندان سلطان محمد سبکتکین است امام به هر روى کوشش کرده تا از هر دودمان شمعى در آن جمع افروخته شود.
بى شبه طبقات ناصرى از مهمترین مآخذ ایران در قرن پنجم و ششم است ، اما نسبت به حوادث صدر اسلام ارزش چندانى ندارد. این کتاب با تصحیح حبیبى در دو جزء ویک مجلد چاپ شده است .

منابع تاریخ اسلام//رسول جعفریان

لغت نامه دهخدا

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *