احمدبن عمر بن علی سمرقندی، مکنی به ابوالحسن و ملقب به نظام الدین یا نجم الدین و معروف به نظامی عروضی، از نویسندگان و شاعران قرن ششم هجری قمری است.
وی در اواخر قرن پنجم در سمرقند ولادت یافت پس از تحصیلات مقدماتی (۵۰۶ ه ق)عزم خراسان کرد، در آنجا به خدمت عمر خیام و امیر معزی رسید، وی به دربار ملوک آل شنسب وابسته بود. در سالهای (۵۰۴ه ق) مداحی شاهان آن سلسله می کرد.
آثار
کتاب معروف خویش مجمع النوادر، مشهور به چهارمقاله را به نام ابوالحسن حسام الدین علی بن فخرالدوله مسعود برادرزادهء ملک شمس الدین محمد پادشاه غوری تألیف کرد، چهار مقاله که اسم اصلی آن مجمع تألیف شده است او راست:
ایا بدیع زمانه که در سخا و هنر//ترا نظیر ندانیم جز نیا و پدر
چو هفت هشت حریفیم در یکی خانه//شناخته به خراسان به هفت هشت هنر
دبیر و شاعر و درزی، طبیب و دانشمند//ادیب و نحوی و قوال و گازر، آهنگر
سه چاره گنده نیکو در اوفتاده ستند//ز باده‌های گران مست گشته جای دگر
شرابمان برسیده ست و ما ز اندیشه//بمانده‌ایم سرانگشتها به دندان در
به یک دو دور دگر هر سه چار گاده شوند//به پنج شش من می‌هفت هشت بنده بخر
(از تاریخ ادبیات در ایران دکتر صفا ج ۲ ص ۹۶۱ ) (لباب الالباب چ نفیسی ص ۶۹۵)
لغت نامه دهخدا