شمس الشعرای کاشانی، شاعر اوایل عهد صفوی (فوت ۹۹۶ ه ق / ۱۵۸۷ م) وی بیشتر به سرودن مدایح و مراثی اهل بیت می پرداخت و بهترین اشعار او در همین زمینه است.
مهمترین مراثی وی ترکیب بندی است. در مرثیهء شهدای کربلا دیوانی مشتمل بر قصاید و غزلیات متوسط از او در دست است قصاید را جامع اللطایف و غزلیات را نقل عشاق نامیده است. بند اول ترکیب بند وی در مرثیهء شهدای کربلا این است:
باز این چه شورش است که در خلق عالم است // باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است
باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین // بی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است
این صبح تیره باز دمید از کجا کزو // کار جهان و خلق جهان جمله در هم است
گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب // کاشوب در تمامی ذرات عالم است
گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست // این رستخیز عام که نامش محرم است
در بارگاه قدس که جای ملال نیست // سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است
جن و ملک بر آدمیان نوحه می‌کنند // گویا عزای اشرف اولاد آدم است
خورشید آسمان و زمین نور مشرقین // پروردهٔ کنار رسول خدا حسین
رجوع به مجمع الفصحا ج ۲ ص ۳۶ و تحفهء سامی ص ۱۹۰ و فهرست کتابخانه سپهسالار ج ۲ ص ۳۲۷ و تاریخ عصر حافظ ج ۱، یج و سبک شناسی ملک الشعراء بهار ج ۳ ص ۲۵۶ و آتشکدهء آذر ص ۲۴۲ و تاریخ ادبیات ادوارد براون شود.
لغت نامه دهخدا
