یکى از همسران حضرت امیر (ع)، فاطمه بنت حزام عامرى بود که بعدها به (ام البنین) (مادر پسران) مشهور گشت (چون از امام على صاحب چهار پسر شد).این بانو که از زنان فاضل بود، بعد از وفات زهراى مرضیّه به عقد حضرت على (ع) درآمد.
امـام پـس از شـهـادت فـاطـمـه سـلام الله عـلیـهـا و احـسـاس تـنـهـایـى بـه بـرادرش عـقـیـل کـه عـالم بـه انـسـاب عـرب بود فرمود: زنى به من معرفى کن که از خاندانى برجسته بـاشـد تـا بـا او ازدواج کـنـم و بـرایـم پـسـرى شـجـاع بـه دنـیـا آورد. عقیل نیز فاطمه را معرفى کرد. وى در خانواده اى به دنیا آمد که شجاعت آن خانواده زبانزد بود و اجداد او از شجاعان و شهسواران معروف عرب بودند.(۳۰۸)
امـام عـلى (ع) بـا او ازدواج کـرد و از وى صـاحـب چـهـار پـسـر شـد؛ ابـوالفـضـل العباس علیه السلام ، عبدالله ، جعفر و عثمان که هر چهار نفر در واقعه کربلا در رکاب حضرت امام حسین (ع) به شهادت رسیدند.(۳۰۹)
فـاطـمـه (امّ البـنـیـن) از زنـان مـؤ مـن و عـارف بـه مـقـام اهل بیت بود و در علاقه و محبت به آنها پا برجا بود. وقتى به خانه امام پا نهاد در محبّت نسبت بـه فـرزنـدان فـاطـمـه زهـرا کوتاهى نکرد. با امام حسن و امام حسین علیهما السلام خاضعانه ، همچون مادرى مهربان رفتار مى کرد و با ادب با آنان روبه رو مى شد و اگر آنها کسالت پیدا مى کردند، نهایت سعى خود را در راه بهبودى و ملاطفت با آنها به کار مى برد و تا آخر بر این روش پایدار ماند.(۳۱۰)
وقـتـى بـشیر قبل از کاروان اهل بیت به مدینه وارد شد و خبر شهادت فرزندانش را به آن بانو رسـانـد، او از بـشـیـر فـقـط دربـاره امـام حـسـیـن (ع) سـؤ ال کرد بشیرخبر شهادت یک یک فرزندانش را مى داد و او بعد از شنیدن خبر شهادت هر کدام ، از احوال امام حسین علیه السلام مى پرسید و مى گفت :
مـرا از ابـاعبداللّه خبر ده ، اولاد من و آنچه زیر آسمان است به فداى اباعبداللّه باد. وقتى خبر شهادت امام را شنید گفت : رگهاى قلبم پاره شد.
ایـن بـرخورد، نشان دهنده این است که علاقه امّ البنین به امام حسین (ع) جز به خاطر امامت نبوده اسـت . از این رو، اگر خبر سلامتى امام حسین (ع) را مى شنید شهادت فرزندانش بر او آسان مى گشت و این ، بیانگر قدر و منزلت والاى آن بانوست .(۳۱۱)
از طرف دیگر، اهل بیت نیز نسبت به این بانو توجه خاصى داشتند. زینب کبرى هر عید به دیدن او مـى آمـد و وقـتـى از سـفـر کـربـلا بـازگشت به دیدار او رفت و شهادت فرزندانش را به او تسلیت گفت .(۳۱۲)ایـن بانو بعد از امام على علیه السلام سالیانى چند زندگى کرد و بعد از او با کسى ازدواج نکرد.(۳۱۳)
اُمّ البـنـیـن کـه شـاعـر و سخن پرداز بود، پس از شهادت امام حسین و یارانش در کربلا، هر روز دسـت عبیداللّه فرزند عبّاس را مى گرفت و به بقیع مى رفت و براى شهیدان کربلا گریه و زارى کـرده ، نـوحـه هـاى جـانـسـوزى مـى خـوانـد کـه هـر شـنـونـده اى را بـه گریه وامى داشت .(۳۱۴)
۳۰۸ـ اعیان اشیعه ، سید محسن امین عاملى ،ج ۷، ص ۴۲۹٫
۳۰۹ـ اعیان الشیعه ، ج ۸، ص ۳۸۹٫
۳۱۰ـ العبّاس ، ص ۷۲ ـ ۷۳، با دخل و تصرف .
۳۱۱ـ تـنـقـیـح المـقـال ، مـامـقـانـى ، ج ۳، ص ۷۰، فصل النساء.
۳۱۲ـ العبّاس ، ص ۷۲٫
۳۱۳ـ العباس ، ص ۷۲٫
۳۱۴ـ اعیان الشیعه ، ج ۸، ص ۳۸۹٫
بزرگ زنان صدر اسلام// احمد حیدری