صلاح الدین حسن ، از مشایخ صوفیه . اصلاً از نخجوان بود. تاریخ ولادتش معلوم نیست ، ولی از آنجا که وفاتش را در ۶۹۸ و در ۹۳ سالگی نوشته اند (واعظ کاشفی ، ج ۲، ص ۳۶۸ـ۳۶۹) باید در ۶۰۵ به دنیا آمده باشد. پدرش خواجه عمر نام داشت و از اعیان و تجّار بود (همان ، ج ۲، ص ۳۶۸). به گفته اقبال آشتیانی (ناصرالدین منشی کرمانی ، حواشی اقبال آشتیانی ، ص ۱۲۳) سی سال و به نوشته واعظ کاشفی (همانجا) نُه سال در بلغار اقامت داشت و نسبت او به بلغاری نیز به همین سبب بوده است .
بلغاری در ۲۳سالگی به اسارت کفّار دشت قبچاق درآمد و مدت هفت سال در میان ایشان زیست (همانجا). در سی سالگی و ظاهراً در بخارا پس از حالت جذبه ای که به او دست داد وارد طریقت شد. پس از سه سال اقامت در بخارا به کرمان مهاجرت کرد و ۲۷ سال در آنجا به سر برد (همانجا).
در کرمان مریدان بسیاری از کبار و صغار از ارشاد او هدایت یافتند (ناصرالدین منشی کرمانی ، ص ۴۴). در آن زمان قتلغ ترکان در کرمان حکومت می کرد که به گفته ناصرالدین منشی کرمانی (همانجا) به حسن بلغاری ارادت ورزید. بلغاری در اواخر عمر از کرمان به آذربایجان مهاجرت کرد و پس از یک سال اقامت در مراغه به تبریز رفت و در ۲۲ ربیع الاول ۶۹۸ در همانجا درگذشت و در مقبره سرخاب به خاک سپرده شد (واعظ کاشفی ، ج ۲، ص ۳۶۸ـ۳۶۹).
وی از خدمت مشایخ بسیاری ، که به گفته خودش تعدادشان به ۲۸ نفرمی رسیده ، بهره مند بوده است . نخست نزد سعدالدین حموی و سپس از شیخ شمس الدین محمد رازی اخذ طریقت کرد. سلسله طریقت محمد رازی با واسطه شیخ حسین سقاّء به ابوالنجیب سهروردی می پیوندد (همان ، ج ۲، ص ۳۶۸؛ ابن کربلایی ، ج ۱، ص ۱۴۰ـ۱۴۱). لذا طریقه او طریقه سهروردیه * بوده است .
بلغاری در ایام اقامت در بخارا در خدمت خواجه غریب ، از صوفیه بخارا، بود. از دیگر مشایخ او محمد خسروشاهی بوده است (ابن کربلایی ، ج ۱، ص ۱۴۰). از جمله مریدان نامی شیخ حسن ، شیخ عمر باغستانی * بوده است (واعظ کاشانی ، همانجا). ابن کربلائی در شرح مقامات و احوال شیخ حسن ، نکاتی از کتاب مقامات او نقل کرده است (ج ۱، ص ۵۹، ۴۹۴).
منابع :
(۱) ابن کربلائی ، روضات الجنان و جنات الجنان ، چاپ جعفر سلطان القرائی ، تهران ۱۳۴۴ ش ؛
(۲) ناصرالدین منشی کرمانی ، سمط العلی للحضره العلیا ، چاپ عباس اقبال آشتیانی ، تهران ۱۳۶۲ ش ؛
(۳) علی بن حسین واعظ کاشفی ، رشحات عین الحیات ، چاپ علی اصغر معینیان ، تهران ۱۳۵۶ ش .
دانشنامه جهان اسلام جلد ۴
سلام
وقتتون بخیر و خسته نباشید
در مورد مطلبی که گذاشتین تاریخ هاش اصلا جور در نمیاد چون اگه تولد شیخ ۶۰۵ هجری باشه پس ۳۳ سالگی شیخ مصادف با ۶۳۸ میشه و این با شروع دوره حکومت ترکان خاتون در کرمان که از ۶۵۵ شروع میشه جور در نمیاد
سلام
وقتتون بخیر و خسته نباشید
در مورد مطلبی که گذاشتین تاریخ هاش اصلا جور در نمیاد چون اگه تولد شیخ ۶۰۵ هجری باشه پس ۳۳ سالگی شیخ مصادف با ۶۳۸ میشه و این با شروع دوره حکومت ترکان خاتون در کرمان که از ۶۵۵ شروع میشه جور در نمیاد
متشکرم و خدانگهدار
با اهدا سلام
فرمایش شما صحیح ولی این زندگینامه را از کتاب دانشنامه جهان اسلام که نویسندهای ان جمعی از اندیشمندان ومحققان هستند کپی برداری شده شما این اشکال را با بنیاد دانشنامه جهان اسلام مطرح نمایید. ان شالله جواب قانع کننده ای دریافت خواهید کرد .موفق وموید باشید .
یزدانی