خیزران مادر امام جواد (ع) که او را سبیکه و نوبیّه نیز گفته اند، از خانواده ماریه قبطیه ، کنیز رسول خدا (ص) و مادر ابراهیم بود.(۲۸۶)این بانو مقامى بسیار بلند داشت که مورد غبطه دیگران بود.
در آیینه روایات
پیامبر بزرگ اسلام در مورد این بانوى بزرگوار (خیزران) چنین فرمود:(بِاَبى اِبْنَ خِیَرَهِ الاِْماءِ ابْنَ النَوْبِیَّهِ الطَّیِّبَهِ الْفَمِ الْمُنْتَجَبَهِ الرَّحِمِ)
پـدرم فـداى پـسـر بـرگـزیـده کـنـیـزان بـاد، آن کـنـیـزى کـه ازاهل نوبه است و دهانش خوشبو و رحمش پاکیزه زاست .(۲۸۷)
امام موسى بن جعفر علیه السلام به یکى از اصحاب خود به نام یزید بن سلیط فرمود:(اى یـزیـد! امـر امـامـت پـس ازمـن بـا پـسـرم على (ع) است ، در اینجا (بین راه مکه) او را ملاقات خـواهـى کـرد، هـنـگـام مـلاقات او را مژده ده که خداوند پسرى امین و مورد اعتماد و مبارک به او عطا خواهد کرد.مادر آن پسر کنیزى است از خاندان ماریه قبطیه ، مادر ابراهیم ، اگر توانستى سلام مرا به او هم برسان .(۲۸۸))
وقتى امام جواد علیه السلام متولد شد امام رضا (ع) فرمود:(شـبـیـه مـوسى بن عمران ، شکافنده دریاها و شبیه عیسى بن مریم براى من متولد شد و مادرش مقدس و زنى طاهر و مطهّر است .(۲۸۹)
۲۸۶ـ بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۱٫
۲۸۷ـ اصول کافى ، ترجمه مصطفوى ، ج ۲، ص ۱۰۹٫
۲۸۸ـ اصـول کـافـى ، تـرجـمـه مـصـطـفـوى ، ج ۲، ص ۹۵، بـا دخل و تصرف .
۲۸۹ـ بحارالانوار، ج ۵، ص ۱۵٫
بزرگ زنان صدر اسلام// احمد حیدری
سلام عالی بود