خـوله ،
دخـتـر مـنـظـور فـزاریـه اسـت . ایـن زن بـه عـقـل و کمال مشهور بود. قبل از ازدواج باامام حسن (ع) همسر محمدبن طلحه بود. از او سه پسر به دنیا آورد.
مـحـمدبن طلحه در جنگ جمل به قتل رسید. پس از اینکه عده اش سرآمد خواستگاران فراوانى بـراى ازدواج بـااو اظـهـار تمایل کردند، ولى او متمایل به ازدواج با امام حسن (ع) بود. از این رو، امر خودرا به امام واگذار کرد و امام نیز او را به عقد خود در آورد. او تا آخر عمر امام افتخار هـمـسـرى آن حـضرت راداشت و در مصیبت آن بزرگوار بسیار بى تابى مى کرد. او مادر حسن بن حسن مشهور به حسن مثنى بود.(۳۵۱)
جُعْدَه ، دختر اشعث بن قیس
اشـعـث بـن قـیس از منافقانى بود که از ابتدا در زمره اصحاب امام على (ع) در آمد. او در زمان آن حـضـرت ، دخـتـرش رابـه عقد امام حسن (ع) در آورد. خاندان اشعث فرصت طلبانى بودند که با کـردار نـا رواى خـود، تـاریـخ اسـلام را سـیـاه کـردند. آزمندى در خونشان جریان داشت و سرشت ناپاکشان به تمایلات مادى آلوده بود.
امام صادق (ع) مى فرمود:(اشعث در قتل امیر مؤ منان (ع) شرکت داشت . دخترش ، امام حسن (ع) رامسموم ساخت و پسرش محمد در خون امام حسین (ع) شریک بود.)
عـلاوه بـر ایـنـهـا جـعـده نـسـبـت بـه امـام حـسن (ع) عقده روانى داشت ، زیرا نتوانسته بود از امام فرزندى بیاورد، اما آن حضرت با او رفتارى عادى داشت .(۳۵۲)
مـعـاویـه پـس از صـلح بـا امـام حـسـن عـلیـه السـلام در نظر داشت فرزند ناپاکش یزید را به جـانشینى خود منصوب کند. وجود امام حسن (ع) مانع بزرگى براى رسیدن به این هدف بود، از این رو به فکر چاره افتاد. با یک مطالعه دقیق ، پیرامون اطرافیان امام حسن (ع) جعده را براى انـجام منظور پلید خود برگزید. مخفیانه نامه اى به همراه زهرى کشنده براى جُعده فرستاد و در نـامـه خـود یـادآور شـد که اگر امام حسن (ع) را مسموم سازى ، تو را به عقد فرزندم یزید درخواهم آورد و ملکه دارالخلافه یزید خواهى شد. صدهزار درهم پیش پرداخت این جنایت بود.
جُعده دنیاطلب به هوس سوگلى دارالخلافه شدن این ماءموریت ننگین را پذیرفت و امام حسن (ع) را مسموم کرد. وقتى آن حضرت متوجه شد که جعده او را مسموم کرده است ، خطاب به وى گفت :
(اى دشـمـن خدا مرا کشتى ، خدا تو را بکشد؛ به خدا سوگند پس از من به آنچه مى خواهى نمى رسى ، خداوند تو را خوار خواهد کرد.)
امـام حـسن (ع) بر اثر این زهر به شهادت رسید. پس از شهادت امام ، جعده از معاویه خواست که به وعده خود وفا کند، ولى معاویه بالحنى مسخره آمیز گفت : (مـا یـزیـد را دوسـت داریـم و اگـر ایـن جهت نبود، به وعده خود وفا مى کردیم . مى ترسیم با فرزند ما همان کنى که با فرزند رسول خدا (ص) کردى !)
جعده پس از شهادت امام حسن (ع) با مردى از خاندان طلحه ازدواج کرد و براى او فرزندانى آورد کـه بـه فـرزندان (زنِ شوهر مسموم کن) (۳۵۳) معروف بودند و هر گاه با دیگران مشاجره مى کردند، با این جمله نکوهش مى شدند.(۳۵۴)
۳۵۱ـ زندگانى امام حسن مجتبى (ع)، رسولى محلاتى ، ج ۲، ص ۲۶۹٫
۳۵۲ـ زندگانى حسن بن على ، القراشى ، ترجمه حجازى ، ج ۲ ، ص ۵۸۱٫ انتشارات بعثت .
۳۵۳ـ بنى مسّمه الازواج .
۳۵۴ـ زندگانى امام حسن مجتبى (ع)، ج ۲، ص ۲۳۸٫
بزرگ زنان صدر اسلام// احمد حیدری