ابوالقاسم روز دوم اسفند ماه سال ۱۲۹۹ هجرى شمسى، در یک خانواده یزدى که ساکن کرمان بودند، دیده به جهان گشود. پدرش شغل آزاد داشت و مادرش خانه دار بود. خانواده ابوالقاسم، از یک فرهنگ مذهبى خوبى برخوردار بودند و زندگى بسیار ساده‏اى داشتند.

ابوالقاسم از پنج سالگى تحصیلات خود را آغاز کرد و در یکى از مکتب خانه‏ هاى تهران، قرآن کریم و گلستان سعدى را فرا گرفت. در سن هفت سالگى به دبستان رفت. در آن زمان هر دانش آموزى که با دست چپ، چیزى مى‏نوشت، تنبیه مى ‏شد و او را کتک مى‏زدند، اما ابوالقاسم که چپ دست بود، به خاطر هوش سرشارى که داشت و به سوالات معلمین خوب پاسخ مى ‏داد، تنبیه نمى ‏شد.

وى در دبستان، قرآن، عربى، حساب، هندسه، فارسى، علم الاشیاء، دیکته، خط و شرعیات ((تعلیمات دینى)) را آموخت و در سیزده سالگى دوره ابتدائى را به پایان رسانید. سپس به دبیرستان رفت و در دبیرستان ادبیات، تاریخ، فیزیک، زبان فرانسه و شیمى فرا گرفت.

او در کنار تحصیلات خود، شعر هم مى ‏سرود و مقالاتى نیز مى‏نوشت. در سال ۱۳۱۶ پس از گرفتن مدرک سیکل اول دبیرستان، وارد دانشسراى مقدماتى کرمان گردید و پس از دو سال، دوره دانشسرا را سپرى کرد و چون شاگرد ممتاز بود در سال ۱۳۱۸ وارد دانشسراى عالى تهران گردید. وى با توجه به استعداد خویش توانست، در سال ۱۳۲۲ لیسانس فیزیک و شیمى را دریافت نماید.

وى پس از اخذ لیسانس به شهر یزد رفت و به تدریس پرداخت و همزمان با دختر عمویش ازدواج کرد. او در سال ۱۳۳۵ به تهران رفت و در دبیرستان ۱۵ بهمن به تدریس پرداخت. دو سال بعد براى تربیت نیروى انسانى مرکز اتمى، از طرف دانشگاه تهران، به پاریس اعزام گردید و پس از سه سال یعنى در سال ۱۳۴۲ با اخذ درجه دکتراى علوم فیزیک، به ایران بازگشت و در مرکز اتمى دانشگاه تهران، به عنوان عضو پژوهشى مشغول خدمت شد و تا سال ۱۳۶۴ که بازنشسته گردید، در همین مرکز اشتغال داشت.

او مى‏ گوید: قرار بود من شش ماه در فرانسه بمانم، ولى به سبب تحقیقات طولانى که در آنجا کردم، آنها خیلى خوشحال شدند و بدین جهت تا مدت سه سال براى گرفتن دکتراى علوم فیزیک در آنجا بودم، در پایان این دوره تحصیلى مرکز اتمى فرانسه نمى‏خواست من به ایران برگردم، بدین خاطر پیشنهاد حقوق زیادى به من کردند تا در آنجا بمانم، اما من گفتم: ایرانى هستم و بایستى به کشور خود برگردم، زیرا من مدیون و بدهکار کشور خود هستم.

دکتر ابوالقاسم قلمسیاه، پس از بازنشستگى، به عنوان مشاور آموزشى مرکز اتمى، با دانشگاه همکارى داشت. او در زمینه پژوهشى، با دانشجویان دوره فوق لیسانس کار مى‏کرد و براى یافتن مجهولاتى که کشور ایران با آنها روبرو بود تلاش مى‏نمود و دانشجویان را یارى مى‏کرد، براى تعیین میزان رادیواکتیویته در هوا، آب باران، مواد غذائى، برگ گیاهان، چاى، حبوبات، گندم، برنج و آب‏هاى معدنى همراه با دانشجویانش، فعالیت‏هاى گسترده‏اى به عمل آورد.

دکتر قلمسیاه در تدوین و تالیف کتابهاى علمى و تحقیقات نیز تلاش زیادى داشت و در این زمینه با وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه تهران و سازمان انرژى اتمى همکارى کرد.او معلمى را به قدرى دوست داشت، که مى‏گفت: ((اگر باز هم نوجوان شوم، مجددا شغل معلمى را انتخاب خواهم کرد.))

این استاد بزرگ، یک سفارش به جوانان دارد و آن این است که:((موفقیت در سایه سعى و تلاش و کوشش بدست مى‏آید. جوانان ببینند، چرا آلمان و ژاپن در جهان امروز، که بر پایه تکنولوژى استوار است، این همه موفق بوده‏اند؟ من در ژاپن بوده‏ام، در آنجا، سرتاسر زندگى مردم تلاش و کوشش است، تا کارشان تمام نشود به منزل نمى‏روند. جوانان ما هم باید همواره در راه صحیح و منطقى کوشش کنند و هدفشان این باشد، که به مردم خدمت نمایند و سطح علمى جامعه را بالا ببرند. من در طول زندگى، خود را وقف خدمت به اجتماع کرده‏ام و در نظر من، زندگى یى که بر این پایه باشد، شیرین است)).

دکتر قلمسیاه که هم اکنون ۷۵ سال دارد، درباره رفتار روزگار کودکى و برنامه منظم تحصیل و تحقیق و کار پر تلاش خود مى‏گوید:((از بچگى سحر خیز بودم و به سحر خیزى عادت داشتم، معمولا ساعت ۵ / ۱۰ شب مى‏خوابیدیم و ساعت ۵ / ۲ بعد از نیمه شب از خواب بیدار مى‏شدم، ابتدا نماز شب مى‏خواندم و بعد مشغول کار مى‏شدم و هنوز هم این برنامه ادامه دارد.

به طور کلى در شبانه روز بیشت از ۴ ساعت نمى‏ خوابم و بقیه اوقات را صرف مطالعه و تحقیق و تالیف مى ‏کنم. هر معلم و دبیرى که درس را خودش خوب فهمیده و علاقمند باشد و بتواند خوب درس را به دانش ‏آموزان منتقل نماید، دانش‏آموزان از او استقبال مى‏ کنند.جوانان باید عادت کنند، به کارهاى خود نظم بدهند، در هرج و مرج کارها هیچ وقت سامان نمى‏یابد، نا آگاهى، بى نظمى، کاهل کوشى و زیاده‏ طلبى، عوامل موثر رکود یک جامعه هستند و جوانان باید کوشش کنند، تا با این نکات منفى مقابله نمایند.))

تعدادى از آثار و کتابهاى علمى استاد عبارتند از:

۱- زندگینامه علمى دانشوران.
۲- مکانیک برکلى
۳- فرهنگ علم.
۴- مبانى راکتورهاى هسته‏اى.
۵- فرهنگ اندیشه نو
۶- فیزیک سال اول مرکز تربیت معلم.
۷- مکانیک سال چهارم ریاضى فیزیک.
۸- فیزیک دوره‏هاى نظرى ۶ جلد.
۹- اندازه‏گیرى رادیو اکتیویته طبیعى هواى تهران.
۱۰- حافظت رادیولوژیکى محیط زیست.
۱۱- مقالات متعدد درسى براى دوره‏هاى کارشناسى و کارشناسى ارشد.