ابوعمرو جمال الدین عثمان بن عمر. نحوى و فقیه مالکى.خاندان وى از کردان، ساکن دونه قریهاى در همدان بودند و پدر وى مردى سپاهى و از حاجبان دستگاه امیر عزالدین موسک صلاحى بود و به همین خاطر وى را ابن حاجب گفتند و بر آن شهرت یافت.
ابن حاجب در استان شهرى در منطقه صعید مصر زاده شد. وى در قاهره به فراگرفتن قرآن کریم پرداخت و سپس فقه مالکى آموخت.
استادان
استادانى که در نزدشان شاگردى کرد، از جمله:
ابوالجود غیاث بن فارس لخمى،
شاطبى،
ابومنصور ابیارى،
ابوالحسین بن جبیر،
امام شاذلى و … بودند.
ابن خلدون از وى، نه تنها به نحوى و فقیه ارجمند یاد مى کند که وى را اصولى بزرگ مى داند. از خاکجاى او اطلاعى در دست نیست.
تألیفات وى:
۱- الکافیه؛
۲- الامالى النحویه؛
۳- المختصر فى فروع/ جامع الامهات؛
۴- منتهى السؤال و الامل فى علمى الاصول و الجدل و …
منابع فقه شیعه (ترجمه جامع أحادیث الشیعه)//آقا حسین بروجردى