در مجلس خبرگان
آیه الله حیدرى در سال ۱۳۵۸ ش . با ۹۵۰۰۰ راءى از سوى مردم به مجلس خبرگان قانون اساسى راه یافت و از آن پس تا زمان حیات پربارش دو دوره متوالى نمایندگى مردم در مجلس خبرگان را عهده دار بود. نقطه نظرها و دیدگاههاى او در خصوص حاکمیت ولایت مطلقه فقیه در خبرگان قانون اساسى و موضع گیرى او در مقابل تفکر لیبرالى کسانى چون بنى صدر بیانگر ژرف اندیشى این پیر فرزانه است . وى مى گوید:وقتى اصل ولایت فقیه مطرح شد، بنى صدر که در صندلى جلوى من نشسته بود، به عقب برگشت و گفت : آقاى حیدرى ولایت فقیه دیگر چیست ؟
من به او گفتن تو نمى فهمى یعنى چه !
سخنان شجاعانه وى در این مجلس در مقابل منادیان ولایت طاغوت و برخورد لفظى او با بنى صدر آغازگر رویارویى این دو بود که نقطه پایان آن را نیز در صالح آباد ایلام توسط جوانان حزب الهى نهاد.
در ستیز با لیبرالیزم
نبرد باالتقاط و ابتذال سر لوحه برنامه هاى آیه الله حیدرى به شمار مى رفت . او همانگونه که شجاعانه در عصر ستم شاهى پرچم مبارزه با فساد و ابتذال را به اهتزاز در آورده بود. در بحبوحه عصر سفسطه گرى گروهکهاى الحادى و التقاطى براى گمراهى جوانان موضع خدا محورانه خویش را در سایه سار ولایت فقیه ادامه داد و شیر مردان شهر را در راستاى رویارویى باالتقاط سازماندهى کرد.
از بین بردن جایگاههاى فروش نشریات ضد انقلاب ، مبارزه با کتابفروشیها، کتابخانه ها، نوارخانه ها و خانه هاى تیمى منافقین و ممانعت از سخنرانى سران کومله و دمکرات و خروج مفتضحانه آنان از شهر گامهاى آغازین نیروهاى تحت رهبرى او بود. وضعیت شهر به نفع نیروهاى انقلاب به گونه اى ورق خورد که در زمان دولت موقت بازرگانى ، هیئت نهضت آزادى به ایلام با ماشینهاى کذایى حتى جراءت پیاده شدن از ماشین را پیدا نکردند.
اعزام جوانان ایلامى به کردستان در راستاى کمک رسانى به شهید چمران در زمانى که ایلام از سوى منافقین ، ((قلب کردستان )) نامیده مى شد، از زیباترین حرکتهاى سیاسى این فرزانه گمنام است که تاءثیرى بس شگرف در روحیه یاران انقلاب در منطقه غرب و شمال غرب بر جاى نهاد.
با این همه فردانگرى ، هوشمندى سیاسى آیه الله حیدرى را باید در موضع صریح و قاطع او در مقابل بنى صدر و حرکت لیبرالیزم جستجو کرد که استان ایلام را به کانون تقابل و رویارویى با بنى صدر و خط منحط فکرى او تبدیل کرد.
آیه الله حیدرى با شجاعتى در انتخابات ریاست جمهورى اعلام کرد: ((بنده که حیدرى باشم به ایشان راءى نخواهم داد.))
و این سر آغاز حرکتى شد که منجر به ممانعت مردم از ورود بنى صدر در هنگام تصدى ریاست جمهورى به شهر گشت . بنى صدر که ورود به شهر را به جهت خشم مقدس مردم به صلاح خود نمى دید، تصمیم به رفتن بر مزار شهداى ایلام در ۴۵ کیلومترى شهر گرفت که در آنجا نیز با یورش خانواده هاى شهدا و حزب الله ایلام روبرو گشت که به سمت هلى کوپتر حمله ور شدند و با پاشیدن خاک بر روى او و سردادن شعار ((مرگ بر ضد ولایت فقیه )) ((فرمانده کل قوا خمینى روح خدا)) او را مجبور به فرار مى کنند.
عزل بنى صدر از فرماندهى کل قوا از سوى امام خمینى در شامگاه همان روز بعد از این واقعه ، نقطه عطف و مدالى پرافتخار بر سینه مردمى است که پیرشان را در این حرکت مطیع و فرمانبردار بودند.عشق آیه الله حیدرى به مقام معظم رهبرى ، حجه الاسلام هاشمى رفسنجانى و شهید مظلوم بهشتى در قاموس واژه ها نمى گنجد و همواره این سه را امین امام و یاوران راستین انقلاب بر مى شمرد و نسبت به تفکر مقابل این سه رادمرد بزرگ تاریخ انقلاب هشدار مى داد.
آیه الله حیدرى حاکمیت ((قانون خدا)) را در گرو حاکمیت ولایت مطلقه فقیه مى دانست و سرافرازى در دنیا و آخرت را پیروى از ولایت مى دانست . همانگونه که در وصیتنامه سیاسى الهى خود مى نویسد:((خدمت به اسلام و مسلمانان را در حد قوه و قدرتى که دارید، ترک نکنید و همواره پیرو رهبر عظیم الشاءن – خمینى بت شکن روحى فداه – باشید به او و فرامین آن حضرت عمل کنید که سرافرازى دنیا و آخرتتان در این است .
در نگاه امام
عملکرد قاطعانه و شجاعانه آیه الله حیدرى در مقابل خطوط انحرافى براى برخى خوشایند نبود آنان با به وجود آوردن جوى ناجوانمردانه در صدد به انزوا کشاندن آیه الله حیدرى از صحنه سیاست برآمدند اینجا بود که آیه الله حیدرى که حفظ نظام و وحدت نیروهاى انقلاب را بر دفاع از موضع گیریهاى خود ترجیح مى داد و به قم هجرى کرد تا مشغول تدریس و تحقیق شود.
شناخت امام نسبت به زهد و تقوا و موضع گیریهاى خدا محوارنه آیه الله حیدرى و همچنین وضعیت حساس منطقه موجب گشت که امام با حکمى دیگر او را به استان بازگردانه تا تمام نقشه هاى ضد انقلاب نقش بر آب شود.
جناب مستطاب حجه الاسلام شیخ عبدالرحمن حیدرى دامت افاضاته
((مقتضى است جنابعالى در این موقعیت حساس که مردم احتیاج بیشترى به راهنمایى و ارشاد دارند به ایلام بروید و همانند گذشته به ترویج شریعت مقدسه و اصلاح امور و رفع مشکلات مردم اشتغال ورزید و با همکارى و کمک علماى اعلام دامت افاضاتهم و اهالى متدین و بالاخص جوانان عزیز جلو تبلیغات سوء دشمنان اسلام و مملکت را بگیرید و وحدت و یگانگى را بخواست خداى متعال حفظ کنید.
موفقیت و سعادت همگان را از خداى تعالى خواستارم )).
روح الله الموسوى الخمینى
در سنگر جهاد
آیه الله حیدرى با پیروزى انقلاب اسلامى ، عده اى را ماءمور سرکشى و دیده بانى مرز با عراق کرد. وى در چند نوبت بازدید از پاسگاههاى مرزى وضعیت منطقه و احتمال شروع جنگ را به اطلاع امام رساندند و کم کارى و عدم توجه از سوى مسئولین امنیتى را گزارش دادند.
به جراءت مى توان گفت آیه الله حیدرى اولین مجتهدى است که با به صدا در آمدن ناقوس جنگ به لباس رزم قامت بست . وى بى درنگ در ساعات آغازین جنگ و پس از سقوط شهر مهران ، فرمان تشکیل خط پدافندى در تنگه ((گنجانچم )) را صادر کرد و با پوشیدن لباس رزم و فراخوانى مردم ، جوانان و عشایر به مسجد جامع با سخنرانى پرشور خویش فرمان بسیج مردمى را صادر کرد. و پس از پایان سخنرانى به همراه جوانان ایلامى به سمت مهران حرکت کرد.
در این هنگام نیروهاى ارتش که با خیانت بنى صدر و عدم پشتیبانى او تا منطقه گلان عقب نشینى کرده بودند با آیه الله حیدرى و نیروهاى مردمى روبرو شدند. آیه الله حیدرى با تهدید نیروها به تشکیل دادگاه صحرایى در صورت عقب نشینى ، خط پدافندى را به منطقه گنجانچم یعنى بیست کیلومتر جلوتر از ارتش انتقال دادند. و آنگاه با ماءمور کردن برخى در جهت ثبت نام و مسلح کردن عشایر، به جبهه حال و هوایى دیگر بخشید که همین جذب نیروهاى مردمى بناى آغازین لشکر مقتدرى به نام امیرالمؤ منین علیه السلام گشت که در طول تاریخ دفاع مقدس حماسه هایى درخشان در دفتر مقاومت این مرز و بوم به ثبت رساند.
آیه الله حیدرى نخستین کسى است که ستاد جذب و هدایت کمکهاى مردمى را شکل داد. او مسئولیت این امر خطیر را از ساعتهاى نخست جنگ تا پایان عمر پربارش بر عهده داشت .در طى سالهاى دفاع مقدس و آوارگى مردم در کوه و دشت با تشکیل ستادى مرکزى و تقسیم کردن آن به سه محور، به کمک مردم جنگ زده پرداخت .
در عملیات پیروزمند فتح میمک که نخستین عملیات نیروهاى اسلام به شمار مى رود و با هماهنگى ارتش و نیروهاى عشایرى ایلام صورت گرفت ، آیه الله حیدرى فرماندهى محورى آنرا بر عهده داشت . از این رو مى توان او را یکى از پایه گذاران جنگهاى چریکى دفاع مقدس بر شمرد.
او در همان آغاز انقلاب بارها مى گفت : من بنى صدر را خوب مى شناسم )) و همین شناخت او از بنى صدر وى را بر آن داشت تا زمانى که بنى صدر در راءس فرماندهى کل قواست ، یکى لحظه جبهه جنگ را ترک نکند. حمایتهاى مادى و معنوى آیه الله حیدرى از رزمندگان اسلام و شرکت او در عملیات فتح المبین ، بیت المقدس خاطره عالمان و بزرگانى را زنده مى کند که در جنگهاى ضداستعمارى در طول تاریخ تسبیحشان قطار فشنگ و محرابشان سنگر و آب وضویشان خون رخسارشان بود.
در عینیت جامعه
در زندگى روشى زاهدانه و عارفانه داشت و وقتى از دنیا رفت جز تفنگ ، پوستین ، عصا، ساعت و تعدادى کتاب از خود چیزى بر جاى ننهاد در وصیتنامه خود نوشت :خانه گلین و تیر کلافى قم هم از آن من نیست و باید در خصوص تصرف در کتابها و خانه از امام امت و حضرت آیه الله گلپایگانى اجازه گرفت .
همواره در متن جامعه قرار داشت و در سوگ و سور مردم شریک بود. او در حقیقت نماد و نماینده یکایک مردم به شمار مى رفت و این تجلى یک امت در پیکره یک مرد تا آنجا پیش رفت که هر قشر و صنف او را از خود و خود را از او مى دانستند.
متواضع بود و کم سخن ، ناگفته هایش بیش از گفته هایش بود. کارهایش را خود انجام مى داد، غذایش ساده و درب خانه اش در طول شبانه روز به روى همه باز بود. اهل تهجد و شب زنده دارى بود؛ اما از هر گونه تظاهر و ظاهر سازى دورى مى جست و در عین حالى که بر قله اجتهاد، زهد و عرفان قرار داشت ، با زبان ساده و عامیانه با مردم سخن مى گفت . به سادات احترامى ویژه مى گذاشت . اگر احساس مى کرد که پرداخت کنند وجوهات شرعى نظرى دارد، از پذیرفتن آنها خوددارى مى کرد.
حلقه وصل میان مسئولین و مردم به شمار مى رفت و این از ویژگیهاى منحصر به فرد او به شمار مى رفت .
هر گاه با عامه مردم خلوت مى کرد. مردم را به پیروى از قانون و احترام به قانونگذاران دعوت مى کرد و مى گفت : ((اینها مهمان شما هستند؛ از شهرهاى دور براى کمک به شما آمده اند؛ به آنها احترام بگذارید.)) گاه با سخنانى ملیح به معترض نسبت به مسئولین مى گفت : بگو ببینم تو براى انقلاب چه کرده اى ؟))
هرگاه با مسئولین مى نشست ، دردمندانه مى گفت : از یادنبریم اینها ولى نعمتهاى ما هستند. اینها ما را به اینجا رسانده اند.
از خودگذشتگى و به خدا پیوستگى ، او را به مرزى رسانده بود که از اهانت به خود مى گذشت اما اهانت به نظام و مسئولین را تحمل نمى کرد. اجازه نمى داد کسى باورها و اعتقادات مردم را به مسخره بگیرد، با خرافه زدایى و پالایش و پیرایش اعتقادات مردم درد شناسانه و درمان گرایانه برخورد مى کرد. بر این عقیده بود که باید نخست زمینه پذیرش و آنگاه ، جایگزینى به فراخور زمان و مکان ایجاد کرد تا فرهنگ پویا و زاویه هاى واقعى در متن جامعه شکلى نهادینه به خود گیرد.
در مسیر ناب سازى فرهنگ برخورد فیزیکى را جایز نمى دانست . و آن را جزو وظایف و رسالتهاى روحانیت مى دانست . همین نگرش و روش و منش ، او را در زمره محییان دین با روش خاص خود قرار داده است که روشى صد در صد موفق در راستاى اهداف اسلام و انقلاب بود.امر به معروف ، نهى از منکر، اقامه نماز، رسیدگى به اختلافها و شکایتهاى مردم ، دستگیرى از مستمندان ، حمایت از روحانیت و مسئولین نظام ، پشتیبانى از حزب الله برنامه هر روز زندگى او بود.
خاطرات و خطرات این فصل از زندگى آیه الله حیدرى از جذاب ترین و شیرین ترین حکایات مردانى است که حماسه حضور و در عینیت بودن جامعه را بر کنج عزلت و عافیت ترجیح دادند.
در وادى رحمت
دوستان آیه الله حیدرى ، زمانى او را در مسیر لقاء خدا یافتند که حضرت امام (ره ) در عکس العمل خبر بیمارى ایشان با تاءثر فرمودند:((دوستان ما یکى یکى مى روند.))
سرانجام این مرد سنگر و محراب این زاهد و همقدم امام در نیمه شب یازدهم دى ماه ۱۳۶۵ ش . از این جهان رخت برداشت و رخ بر بست و استان ایلام ، رزمندگان اسلام و حزب الله را در سوگ خود نشاند.
اصرار مردم براى انتقال پیکر مطهرش به ایلام با پا در میانى حضرت آیه الله العظمى گلپایگانى پایان یافت .
پیکر پاک و مطهرشان با تشیع با شکوه مردم ایلام و قم و نمایندگان بیت امام و ریاست جمهورى به حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه علیه السلام منتقل و در جوار او به خدا سپرده شد. و او سرانجام با جسم نحیف به دیدار امامان معصومى شتافت که یک لحظه ذکر و نامشان از لبش نیفتاد و با تمام فقر و تنگدستى دست نیاز را جز بر در خانه آنان – که واسطه فیض الهى بودند – دراز نکرد. امید است کتابهاى او که به گفته خود تنها سرمایه زندگیش به شمار مى رفته است و سالهاى سال با فقر و تنگدستى جمع کرده است در کتابخانه اى که در سفر رهبر انقلاب کلنگ آن توسط نماینده ایشان بر زمین زده شد مورد استفاده نسل فردا قرار گیرد. تا به تنها وصیت او که شکوفایى علم و فرهنگ در این استان است جامه عمل پوشیده شود.
عارف برگ حضرت آیه الله بهاء الدینى در ملاقات با جمعى از مردم ایلام فرمودند:((باید او را در قبرستان ایلام دفن مى کردید تا خدا به یمن وجود او عذاب را از قبرستان شما دور مى داشت .
پاینده باد حوزه هاى نور حجره هاى کوچک که در هر زمان و مکانى خیزشگاه مردانى بزرگ و ژرف اندیش بوده و هست و خواهد بود.
گلشن ابرار جلد ۲//جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم
|