هدایت اللّه بن عبداللهِ اَوَرسیجی شاهرودی ، فقیه ، عالم و مؤلف امامی قرن سیزدهم . زمان تولد او نامعلوم و محل تولدش اَوَرسیج ، از توابع بسطام ، است . برخی منابع نسبت وی را اوریجی ضبط کرده اند که تصحیف شده اَورسیجی است (زرکلی ، ج ۸، ص ۷۸؛بغدادی ، ج ۲، ستون ۵۰۷؛کحاله ، ج ۱۳، ص ۱۴۵). مدرس (ص ۹۵) او را به اَورسَج و امین (ج ۱۰، ص ۲۶۳) به اورشیج منسوب دانسته اند.
بسطامی پس از گذراندن دوران کودکی برای تحصیل علم به مشهد رفت و به کسب مقدمات علوم پرداخت (مدرس ، ص ۹۵ـ۹۶)، سپس برای تحصیلات بیشتر به اصفهان مسافرت کرد. وی فقه و اصول را از شیخ محمدتقی اصفهانی ، صاحب حاشیه بر معالم الاصول ، و علوم عقلی را از ملا اسماعیل واحدالعین ، صاحب حاشیه برشوارق الالهام عبدالرزّاق لاهیجی ، فرا گرفت (مدرس ، همانجا؛امین ، ج ۱۰، ص ۲۶۳؛اعتمادالسلطنه ، ج ۲، ص ۷۰۸).
بسطامی برای تکمیل تحصیلات و استفاده از علمای بزرگ ، به عتبات عالیات رفت و پس از نیل به درجه اجتهاد، به مشهد بازگشت و به نشر معارف شیعی و تدریس و تربیت شاگرد پرداخت . وی ، در ۱۲۸۱، به قصد حج به مکه رفت و پس از ادای مناسک ، بر اثر وبا، و به قولی طاعون ، درگذشت و در قبرستان ابیطالب دفن شد (مدرس ؛امین ، همانجاها).
از جمله تألیفات او شرح شرایع الاسلام و شرح مبسوطی بر معالم الاصول است (آقابزرگ طهرانی ، ج ۱۳، ص ۳۳۱، ج ۱۴، ص ۷۲؛امین ؛مدرس ؛اعتمادالسلطنه ؛زرکلی ؛بغدادی ؛کحاله ، همانجاها).
منابع :
(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی ، الذریعه الی تصانیف الشیعه ، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی ، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳؛
(۲) محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه ، مطلع الشمس ، چاپ سنگی ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور لیمودهی ، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش ؛
(۳) محسن امین ، اعیان الشیعه ، چاپ حسن امین ، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳؛
(۴) اسماعیل بغدادی ، هدیه العارفین ، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷؛
(۵) خیرالدین زرکلی ، الاعلام ، بیروت ۱۹۸۰؛
(۶) عمررضا کحاله ، معجم المؤلفین ، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت ( بی تا. ) ؛عبدالرحمان بن نصرالله
(۷) مدرس ، تاریخ علماء خراسان ، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی ، مشهد ۱۳۴۱ش .
دانشنامه جهان اسلام جلد ۳