مؤلف تفسیر« منهج الصادقین» عالم بزرگوار، مفسر دانشمند، متکلم فقیه، مرحوم ملا- فتح اللّه فرزند ملا شکر اللّه کاشانى از عالمان بزرگ اواخر قرن دهم هجرى و متوفاى ۹۸۸ ه. ق در کشمیر مىباشد. وى از عالمان دولت شاه طهماسب صفوى بوده است.
او در تحصیلات خود اساتید متعددى را دیده است که از مشهورترین چهرههاى علمى، على بن حسن زوارهاى مىباشد که در علوم قرآنى و تفسیر استاد ایشان بوده است. زوارهاى از مفسران معروف قرن دهم مىباشد که در محضر فقیه نامور، شیخ على بن عبد العالى، معروف به محقق کرکى شاگردى نموده است، ملا فتح اللّه به توسط استادش از محقق کرکى روایت کرده است.
ملا فتح اللّه، از نویسندگان موفق دوره صفوى به شمار مىآید، از تألیفات وى شرحى بر نهج البلاغه بنام« تنبیه الغافلین و تذکره العارفین»، ترجمه احتجاج طبرسى بنام« کشف الاحتجاج» و سه تفسیر قرآنى است بنامهاى:
- الف) تفسیر منهج الصادقین به زبان فارسى( تفسیر مورد بحث)
- ب) خلاصه المنهج که گزینشى از تفسیر منهج الصادقین است این نیز به زبان فارسى بوده و از آثار ارزشمند تفسیرى است، حضرت آیت ا… حسنزاده آملى به تصحیح و تحقیق آن پرداخته و در سه جلد چاپ و منتشر ساختند. این تفسیر براى کسانیکه در پى آشنایى اجمالى با آیات قرآن هستند و حوصله و فرصتشان تفسیرهاى طولانى را بر نمىتابد، اثر بسیار سودمندى است. مخصوصا اینکه، در ترجمه آیات، بسیار دقیق و محتاط است. آیت اللّه حسن زاده، بجز تصحیح دقیق متن تفسیر« خلاصه المنهج»، مؤخرهاى دارند پیرامون اختلاف قرائت ابوبکر و حفص، راویان عاصم و خود، در این باره چنین فرمودهاند:« در تألیف رسالهاى که در آخر( خلاصه المنهج) در اختلاف قرائت ابوبکر و حفص، راویان عاصم، است هر چند رسالهاى موجز است، ولى در آن کار و دقت به سزا نمودهایم.»
- ج) زبده التفاسیر، تفسیرى بزرگ به زبان عربى( انشاء اللّه در مقالهاى دیگر به آن خواهیم پرداخت.) از آثار قرآنى دیگر مفسر، ترجمهاى از قرآن به فارسى است که تا سالیان متمادى به همراه قرآن چاپ و قرائت مىشد.
انگیزه مفسر
انگیزه نویسنده، لزوم نگارش تفسیرى بوده است براى فارسى زبانان، نه بیش از اندازه مفصل و نه بسیار مختصر، با اسلوب زبانى و لغاتى که ملال انگیز نباشد و نیز موافق باورها و عقاید امامیه و شامل آثار و اخبار اهل بیت( ع) باشد.
