محمد بن اسماعیل بن عبدالجبار بن سعدالدین مازندرانی حائری، معروف به ابوعلی (م ۱۲۱۵ یا ۱۲۱۶ ه.ق).[۱]وی یکی از اندیشمندان نام آور و از مدافعان مکتب تشیع بود و برای تحصیل معارف دینی هجرت های پی در پی نمود. این دانشمند معروف شیعه، در زمانی حساس، یعنی در زمان ظهور اخباریان، زندگی می کرد.
بدین جهت، ایشان نیز هم چون دیگر طرفداران علمای اصولی به دفاع از مکتب اصولی پرداخت و اولین کتاب خود را به نام عقد اللآئی البهیثه فی الرّدّ علی الطائفه در رد اخباریان نگاشت. مقصود او از این نام، اخباریان بود وی این کتاب را ده سال قبل از کتاب منتهی المقال نوشت. به همین دلیل است که علمای شیعه،هریک به نحوی از ایشان تمجید کرده اند.
استادان:
وحید بهبهانی،
سید علی طباطبائی (صاحب ریاض المسائل)،
سید محسن کاظمی اعرجی،
علامه سید مهدی بحرالعلوم و ….
تألیفات:
منتهی المقال،
ترجمه رساله مناسک حج،
ترجمه رساله الوسطی،
رساله در واجبات،
زهر الریاض و …
[۱] . الذریعه، ج ۲۳، ص ۱۳٫
محمد رضا ضمیری- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی, ص ۴۵۸-۴۶۰
