بدیع الزّمان تبریزی ، خوشنویس و شاعر قرن یازدهم .فرزند ارشد علیرضا تبریزی معروف به عبّاسی بود؛ خوشنویسی را نزد پدر آموخت و در نگاشتن نستعلیق و نسخ مهارت تمام یافت ، به تحصیل علوم نیز روی آورد تا جایی که «در علوم حکمیّه استادی ماهر گشت » (سپهر، ص ۹۷).
بدیع الزمان ، ادبیات عرب و زبان ترکی را نیز نزد استادان فن فراگرفت . او به سرودن شعر رغبت تمام داشت و بدیعا تخلص می کرد (برای نمونه اشعار رجوع کنید به تربیت ، ص ۶۶؛ بیانی ، ج ۱، ص ۹۸).بدیع الزمان را از مشاهیر خوشنویسان دانسته اند (ایرانی ، ص ۱۴۱).
میرزا سنگلاخ خراسانی درباره او می نویسد: «قلم فسخ بر خطوط خطاطان نسخ نویس کشیده و خط نسخ تعلیقش در میان خوشنویسان مسلّم گردیده » (ص ۲۴۶) و از او با لقب نیک نگار یاد می کند (ص ۲۵۲) اما در مآخذ قدیمتر،این لقب برای بدیع الزمان دیده نمی شود. ظاهراً سنگلاخ ، چنانکه برای بعضی خطاطان دیگر نیز چنین کرده ، این لقب را به وی داده است .
آثار
از جمله آثار بدیع الزمان قطعه ای رباعی در مدح شاه صفی است که نشان می دهد تا سال ۱۰۳۸، تاریخ جلوس شاه صفی ، در قید حیات بوده است (بیانی ، همانجا).
رحلت
بدیع الزمان در اصفهان درگذشت و مدفنش را در قبرستان تخت فولاد اصفهان نوشته اند.
منابع :
(۱) عبدالمحمد ایرانی ، پیدایش خط و خطاطان ، مصر ۱۳۴۶، چاپ افست تهران ( بی تا. ) ؛
(۲) مهدی بیانی ، احوال و آثار خوشنویسان ، تهران ۱۳۶۳ ش ؛
(۳) محمدعلی تربیت ، دانشمندان آذربایجان ، تهران ۱۳۱۴ ش ؛
(۴) هدایت الله سپهر، تذکره خوشنویسان ، ( تهران بی تا. ) ؛
(۵) میرزا سنگلاخ خراسانی ، تذکره الخطاطین ، تبریز ۱۲۹۱ـ۱۲۹۵؛
(۶) احمدبن حسین منشی قمی ، گلستان هنر ، چاپ احمد سهیلی خوانساری ، تهران ۱۳۶۶ ش ، ص نوزده ، ۱۲۶٫
دانشنامه جهان اسلام // موسسه دائره المعارف الفقه الاسلامی جلد ۲