خادمى، حسین، فقیه امامى معاصر. پدرش، جعفر و جدّش، صدرالدین محمد، از عالمان و سادات آل شرف الدین بودند؛ مادر او نیز از خاندان صدر بود (آقابزرگ طهرانى، ۱۴۰۴، قسم ۱، ص ۳۱؛ همو، ۱۴۰۳، ج ۱۱، ص ۳۱۰؛ مفرّج، ص ۲۴۸ـ ۲۴۹؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص هفده).
اساتید
وى در سوم شعبان ۱۳۱۹ (۱۴ دى ۱۲۸۰) در اصفهان به دنیا آمد و در حدود پنج سالگى، پدرش را از دست داد. دوره مقدماتى و سطوح متوسط و عالى علوم دینى را همانجا، نزد استادانى چون على مدرسیزدى، مدرس خاتون آبادى، میرسیدعلى مجتهد نجف آبادى، سیدمحمد نجف آبادى و عبدالکریم گزى فراگرفت؛ سپس براى تکمیل تحصیلات خود به نجف رفت و در درسهاى خارج فقه و اصولِ میرزا محمدحسین نائینى، آقا ضیاءالدین عراقى و سید ابوالحسن اصفهانى شرکت کرد.
او همچنین رجال و درایه را نزد سید ابوتراب خوانسارى و کلام و ملل و نحل را نزد محمدجواد بلاغى خواند و از برخى استادان خود از جمله نائینى، عراقى و سیدابراهیم حسینى شیرازى معروف به میرزا آقا اصطهباناتى تصدیق اجتهاد یا اجازه روایت گرفت (آقابزرگ طهرانى، ۱۴۰۴، قسم ۲، ص ۵۱۸؛ شریف رازى، ج ۳، ص ۹۰؛ باقرى بیدهندى، ص ۹۱ـ۹۴، ۱۰۴).
خادمى در ۱۳۴۷/۱۳۰۷ش به اصفهان بازگشت و در مدرسه صدر به تدریس پرداخت و حوزه علمیه آنجا را رونق بخشید. خادمى حوزه علمیه اصفهان را نیز مدیریت مى کرد (باقرى بیدهندى، ص ۹۴؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص ۲۲۹، ۳۱۴).
وى فعالیتهاى سیاسى، اجتماعى و فرهنگى فراوانى داشت. او در اصفهان چند کتابخانه، مدرسه و انجمن خیریه را تأسیس یا بازسازى کرد که از همه مشهورتر، دبیرستان و کتابخانه مؤسسه احمدیه بود که بعدها کانون بسیارى از فعالیتهاى فرهنگى و مبارزه برضد رژیم پهلوى شد (باقرى بیدهندى، ص ۹۵ـ۹۶؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص بیستویک ـ بیستودو).
او فعالیتهاى سیاسى خود را از زمان حکومت رضاشاه پهلوى، با اعتراض به کشف حجاب و منع برگزارى عزادارى امام حسین علیهالسلام آغاز کرد. در ۱۳۲۰ش که آیتاللّه سیدحسن چهارسوقى و برخى دیگر از علماى اصفهان، براى اصلاح اوضاع دینى و اجتماعى مردم به احیاى هیئت علمیه اصفهان پرداختند، خادمى سهم جدّى داشت.
برخى اقدامات سیاسى این هیئت عبارت اند از:
دفاع از ملى شدن صنعت نفت،
مبارزه با تبلیغات بهائیان و مبارزه با باج خواهیهاى دولت از مردم.
در جریان ملى شدن صنعت نفت، خادمى مبارزه در این راه را تأیید و توصیه کرد (روضاتى، ص ۲۹ـ۳۱؛ باقرىبیدهندى، ص ۹۶؛ مصدق و حاکمیت ملّت، ضمائم، ص ۹۴۵؛ اسنادى از انجمنها و مجامع مذهبى در دورهپهلوى، ص۳۲۶ـ ۴۰۶).
در واقعه پانزده خرداد*، خادمى در جمع علماى مهاجر به تهران، نماینده علماى اصفهان بود. وى فعالیتهاى خود را در جهت حمایت از نهضت امام خمینى، با ایراد سخنرانیها و صدور اعلامیه هاى اعتراض آمیز ادامه داد؛ منزل او نیز پایگاهى براى مبارزات مردمى برضد رژیم حاکم بود (باقرى بیدهندى، ص۹۶ـ۹۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، صبیست و پنج ـ بیستو نه؛ نیز رجوع کنید به انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، کتاب۳، ص۲۰۳ـ۲۰۴؛ اسناد انقلاب اسلامى، ج ۳، ص ۸۷).
خادمى بعد از پیروزى انقلاب، نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان قانون اساسى و نیز اولین مجلس خبرگان رهبرى بود و ریاست سنى آن را نیز برعهده داشت (باقرى بیدهندى، ص ۹۷ـ۹۸؛ قلفى، ص ۳۰۹ـ۴۳۷). براى او ویژگیهایى چون تواضع و صبورى بر شمرده اند.
رحلت
خادمى در ۲۰اسفند ۱۳۶۳ درگذشت و در مشهد به خاک سپرده شد (رجوع کنید به باقرى بیدهندى، ص ۹۸ـ۱۰۶؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص بیست ـ سى ویک).
آثار
از خادمى آثارى در فقه و کلام برجاى مانده که عبارت اند از:
رهبر سعادت یا دین محمد، درباره براهین وجود خدا و عدل الهى که در دو مجلد به فارسى به چاپ رسیده است؛
رسالهاى در ارث نبردن زوجه از غیر منقول؛
رسالهاى در لباس مشکوک و تقریرات دروس فقه و اصول نائینى (آقابزرگ طهرانى، ۱۴۰۳، ج ۱۱، ص ۳۱۰؛ همو، ۱۴۰۴، قسم ۲، ص ۵۱۸؛ خادمى، مقدمه جمالالدین موسوى، ص ۱۱؛ شریفرازى، ج ۳، ص ۹۱؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص ۱۰۹، ۱۸۱).
منابع:
(۱) آقابزرگ طهرانى، الذریعه الى تصانیفالشیعه، چاپ علىنقى منزوى و احمدمنزوى، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳؛
(۲) همو، طبقات اعلامالشیعه : نقباءالبشر فى القرن الرابع عشر، مشهد، قسم ۱ـ۴، ۱۴۰۴؛
(۳) اسناد انقلاب اسلامى، ج ۳، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامى، ۱۳۷۴ش؛
(۴) اسنادى از انجمنها و مجامع مذهبى در دوره پهلوى، تهیه و تنظیم مرکز اسناد ریاست جمهورى، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، ۱۳۸۱ش؛
(۵) انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسى اسناد تاریخى، ۱۳۸۳ش؛
(۶) ناصر باقرى بیدهندى، «نجوم امت: مرحوم آیتاللّه حاج آقاحسین خادمى اصفهانى»، نورعلم، دوره ۳، ش ۱۱ (خرداد ۱۳۶۹)؛
(۷) حسین خادمى، رهبر سعادت، (تهران )۱۳۵۴ش؛
(۸) محمدعلى روضاتى، زندگانى حضرت آیهالله چهارسوقى، حاوى شرححال بیشاز یکصدنفر رجال قروناخیره، اصفهان ?(۱۳۳۲ش)؛
(۹) محمد شریفرازى، گنجینه دانشمندان، تهران ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۴ش؛
(۱۰) محمدوحید قلفى، مجلس خبرگان و حکومت دینى در ایران، تهران ۱۳۸۴ش؛
(۱۱) مصدق و حاکمیت ملّت، تحقیق و پژوهش محمد بستهنگار، تهران: قلم، ۱۳۸۱ش؛
(۱۲) طونى مفرّج، السّلاله الهاشمیّه فى لبنان، جبیل، لبنان ۲۰۰۴؛
(۱۳) یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب :۱۹ شرح مبارزات حضرت آیتاللّه سیدحسین خادمى، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسى اسناد تاریخى، ۱۳۸۰ش.
دانشنامه جهان اسلام جلد ۱۴
