حضرت آقا کراراً و مراراً دیده شد که روایت عبد العزیز قَراطیسى را براى رفقا قرائت مى نمودند؛ که حتماً باید این راه با رفق و مدارا طىّ شود، أعمال سخت و سنگین سالک را مى کُشد و نفس وى را مى شکند، بطورى که دیگر قادر بر حرکت نمى باشد، عیناً مانند مسافر پا شکسته؛ وى چگونه میتواند بیابان را طىّ کند؟!
این روایت را کلینىّ در «اصول کافى» نقل کرده است و عین مضمونش اینست که: عبد العزیز قَراطیسى روایت کرده کهقَالَ لِى أَبُو عَبْدِ اللهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ:
یَا عَبْدَ الْعَزِیزِ! إنَّ الإیمَانَ عَشْرُ دَرَجَاتٍ بِمَنْزِلَهِ السُّلَّمِ یُصْعَدُ مِنْهُ مَرْقَاهً بَعْدَ مَرْقَاهٍ وَ لَا یَقُولَنَّ صَاحِبُ الإثْنَیْنِ لِصَاحِبِ الْوَاحِدِ: لَسْتَ عَلَى شَىْءٍ! حَتَّى یَنْتَهِىَ إلَى الْعَاشِرِ.
فَلَا تُسْقِطْ مَنْ هُوَ دُونَکَ فَیُسْقِطَکَ مَنْ هُوَ فَوْقَکَ. وَ إذَا رَأَیْتَ مَنْ هُوَ أَسْفَلُ مِنْکَ بِدَرَجَهٍ فَارْفَعْهُ إلَیْکَ بِرِفْقٍ، وَ لَا تَحْمِلَنَّ عَلَیْهِ مَا لَا یُطِیقُ فَتَکْسِرَهُ! فَإنَّ مَنْ کَسَرَ مُؤْمِناً فَعَلَیْهِ جَبْرُهُ
«حضرت صادق علیه السّلام به من گفتند: اى عبد العزیز! ایمان ده درجهدارد مثل نردبان که باید از آن پلّه پلّه یکى پس از دیگرى بالا رفت. نباید کسى که داراى دو درجه از ایمانست به آنکه داراى یک درجه از ایمانست بگوید: تو داراى منزلت و مقامى از ایمان نمى باشى! و همینطور درجه به درجه تا برسد به درجه دهم.
و نباید تو ساقط کنى و از ارزش بیندازى آن کس را که پائینتر از تست؛ که در این صورت ساقط میکند و از ارزش مى اندازد تو را آن کس که بالاتر از تست!
و چون نگریستى کسى را که پائین تر از تست، باید وى را با رفق و ملایمت به سوى خود بالا برى؛ و بر او تحمیل ننمائى گفتارى و مطلبى را که طاقت آن را نداشته باشد که در این صورت او را خواهى شکست! و کسى که مؤمنى را بشکند، بر عهده اوست زخمبندى و التیام شکستگى استخوانهایش.»
جَبر به معنى شکسته بندى است، و جابر و جبّار به شکسته بند میگویند. یعنى کسى که موجب شکستگى و ضعف و تردید و شکّ در ایمان مؤمنى گردد، بواسطه إلقاء مطالب سنگین توحیدى و أسرار إلهیّه که وى طاقت تحمّل و ادراکش را نداشته باشد، بر عهده اوست که جبران کند و آنقدر رنج و زحمت بر خود تحمّل نماید تا رفع شبهه گردد؛ و گرنه در روز بازپسین وى را قاتل یا جارِح به حساب آورده و مطالبه دیه از او مى کنند.
روح مجرد//علامه محمد حسین طهرانی
